Today is July 25, some say it is the day out of time, according to the Maya calendar. This reminds me of the same date many years back on July 25th 1945, when a unique event happend in a small historical theatre called ‘Diligentia’. This building is located in the old center of The Hague, the Netherlands. On this day, only three months had passed after the end of the second world war (Dutch liberation day is on the fifth of may).

At the time there was no internet, nor television, nor a local radio broadcasting station (as during the war free speech and music was forbidden). And the population on top of that had sufferend from prolongued hunger and starvarion during the long cold ‘hunger winter’. Yet more than 700 people had gathered to attend a lecture held by Dutch author Jozef Rulof (1998-1953).

A HISTORICAL BUILDING

Not everybody could fit in the Diligentia theatre, a historical building constructed in the 16th century, which only had the capicity to hold 500 people. Thus there was a long cue outside of the building, spilling over into the wide avenue called ‘Lange Voorhout’. In previous centuries, horse-drawn carriages drove here where the nobility resided in the elegant ornamental city buildings on either side of the broad avenue, with a lane and stately trees in the middle.

857 LECTURES

The lecture was the first of many to be held afterwards, 857 lectures to be precise, also in other venues and cities in the Netherlands and abroad. The latter included those held in the United States of America to which Rulof travelled several times, such as in the Carnegie Hall in New York, and the Hotel Barbizon-Plaza Art Gallery where he exhibited a few of his many paintings, as well as in New-Hope for the benefit of a cancer control fund, Philadelphia (televison broadcast), and New Jersey (radio station), Herald Tribune (newspaper), the city Rochester, and Solon in Florida (where his brother Hendrik resided who owned a large hotel, Rulof held an exhibition there too).

14 BOOK TITELS, 27 BOOKS

Jozef Rulof wrote 14 book titles, but a few of these consist of three volumes, resulting in a sum total of 27 books. Here you can find the books that are published online in several languages: Nederlands (Dutch), English (English), Deutsch (German), Espano (Spanish), Francais (French) and Portugues (Portugese). It takes about a year to read all 27 books!

A VIEW INTO THE HEREAFTER

But just the first book ‘A view into the Hereafter’, is of such incredible depth and beauty and profound revelations that after reading it, many find their lives changed forever. And those 700 attendees in Diligentia had read this first book, and some of his other books.

Thus most of those people where curious to learn more about what mr Rulof had to say. Especially because during the war, life had been very low key for everyone, and there was a lot of suffering and misery.

People wanted to know now: How or What? But there were also among them those only looking for sensation, because the content of Rulof’s books is rather unusual and for those thrill seekers of course controversial.

OPENING OF THE AGE OF CHRIST

Nevertheless, at this very first lecture that mr Rulof held, he introduced ‘The Opening of The Age of Christ’. Now it should be explained that the author was inspired to write his books by those who live in the afterlife and who have evolved into a higher state of consiousness and evolution….. So yeah, that’s a bit unusual if you’ve never heard of it, and the controversial part right there if you can’t accept we all aren’t born at the same time and there’s such a thing as an afterlife.

In his books however it is thoroughly explained how Rulof was able to write in such a way, and how he was divinely led to also paint artisticly, hold lectures and much, much more.

Therefore it is stated in his books that his work encompasses spiritual scientific knowledge, which is given to us from the highest authority and mentor Jesus Christ. It is also explained how many people both on Earth and from Beyond are working together to bring about this great work, in order to uplift humanity.

SPIRITUAL SCIENTIFIC SOCIETY THE AGE OF CHRIST

For that purpose, Jozef Rulof also founded the Spiritual Scientific Society ‘THE AGE OF CHRIST’. The foundation has been officially registered on the 13th of September 1946 at The Hague in the Netherlands, Europe.

The original document of the registration of the foundation was signed by Jozef Rulof, a friend Leo Uittenboaard and three witnesses. The aim of the Spiritual Scientific Society The Age Of Christ has been given to Jozef Rulof by his spiritual leaders. It is formulated in the statutes of the Society as follows:

*******

The aim of the Spiritual Scientific Society ‘The Age Of Christ’ is:

The spreading of the teachings in word and scriptures through the astral Masters by means of their instrument Josephus Gerhardus Rulof -or others designated by those masters’ appointed and build-up contacts-, which has been and will be donated to the Earth,

And through urging the masses to indeed profess these teachings in The Age of Christ,
which has now started after the most devastating war ever,

To deliver a fiery and valuable contribution
to the establishment of the Kingdom of God on Earth.

*******

Amen!

CENTURY OR AGE?

Interestingly,  it should be mentioned that in Dutch language, the word ‘Eeuw’ for ‘Age’ is used in the namegiving of the Society:

“Geestelijk Wetenschappelijk Genootschap ‘De Eeuw van Christus’.”

However, an ‘eeuw’ is literally a century of 100 years. And thus many readers of the books have been debating over the proper translation of this word, as it sometimes can also stand for ‘era’, thus a period much longer than 100 years.

Personally I think the word needs to be understood in both of its meanings. It is ‘century’ because of the opening of this Century of Christ on the 25th of July in 1945. As we know, Christ lived already longer before that, and came to Earth more than 2000 years ago in order to aid humanity, of which the Bible is still one of its artifacts.

And due to the drastic changes that have taken place during the last decades, in our society, in our technology, in our economy, in our climate, it looks like we have learned a lot, but are we using this vast development and knowledge for the benefit of all?

Somewhere in Jozef Rulof’s books is written that this century will be remembered by humanity till the end of times on this planet, due to the impact of the evolution it’ll bring. So yeah, that’s both a century AND an era!

Two more important things to mention:

THREE OF JOZEF’S BROTHERS

Three of Jozef’s brothers moved to the USA prior to the war, of which one (Gerrit) died during the war. When Jozef visited his two other brothers Hendrik and Antoon for the first time after the war, they hadn’t seen each other in 16 years. His brothers noticed how emaciated Jozef looked due to the hunger winter. And then slowly they learned about the books he’d written and they were both very impressed.

JEUS INFO

There’s a site where one can read more about
Jozef Rulof’s life and the many events therein. It doesn’t deal with the actual content or message of the extensive work of Jozef Rulof. But a little bit of visual material can be seen such as pictures of himself, his wife and family members as well as other items such as documents and events, all put in a chronological timeline which can be helpful to clarify things and to place them in their historical context. The timeline itself hasn’t been translated in English.

The name ‘Jeus’ is a nickname by which Jozef’s mother used to call him in Dutch dialect language the ‘Gelders plat’ stemming from the province Gelderland where he was born.

CONTRIBUTING TO THE CAUSE

They wanted to contribute to the cause and raised money from their own pockets, for instance by selling their houses to fund the translation and printing of one of Jozef’s books ‘Peoples Of The Earth’ in English.

After they had accomplished this, they send the books to all ’the great ones’ of the Earth. A few were mentioned in Jozef’s books: Truman, Churchill, the Dutch queen at the time Wilhelmina, and Marshal. But literally hundreds of books were send all over the world by Jozef’s brothers after Jozef returned to the Netherlands.

ONE LAST THING

One last thing. Please do not think of this work lightly. One should really read the entire book series in order to give an appropriate judgement. It might take time to understand it all, as well as understanding ourselves with the new insights we’ve gained through these books, for as far as we are capable of to ‘Know Thyself’.

And although the books are written in a very loving language, with the deepest and most profound understanding of our human consiousness and evolution, it should be mentioned that the information touches ALL aspects of life.

These are both the highs it gives us, for instance when we’re in love, but also provides deep insights in human suffering, including that of our own, which can be confrontational, saddening and scary at times. So it’s a journey, and we’re all on our way to live forever happily after by learning more about our true nature and the cosmic laws described in the books, and by just doing the right thing in general.

Our hope is in Jesus Christ the Most High, Our Lord and Savior.

Margreet Otto Wilschut

Back to MENU

Bovenstaande foto en de fotos in dit artikel zijn van mijn moeder
Bieuwkjen Jozina Maria Wilschut. Allereerst wil ik graag vermelden dat ik vind dat ik een hele bijzondere moeder heb! Zij is echt heel mooi om te zien en heeft een idem dito karakter. Ze heeft bovendien iets bijzonders wat ik niet definiëren kan. Maar zij is heel bescheiden, zet zichzelf nooit op de voorgrond. En zolang als ik haar ken is zij altijd heel begaan met anderen.

Foto: Mijn moeder in haar jonge jaren.

Zij was ook vaak wat verlegen en kwam niet altijd zo goed voor zichzelf op. Anderzijds heeft zij wel een sterk karakter en heeft de vele tegenslagen in het leven altijd goed het hoofd kunnen bieden.

Tevens heeft zij mij en mijn broer grotendeels als alleenstaande ouder opgevoed. Zij kreeg het voor elkaar dat wij goed naar haar luisterden en gehoorzaamden. Zij kreeg twee kinderen: hieronder Margreet en haar broertje.

Ook verzorgde zij ons goed en kookte ze altijd goede gezonde en lekkere maaltijden. Daarnaast heeft zij gewerkt in diverse banen. Zij werkte bij een groot fotoreproductie bedrijf, was gastvrouw in een kantine bij een zorginstelling, en ook deed zij modellen werk.

Na vele verhuizingen en omzwervingen door het land, wij hebben in meerdere provincies gewoond, werkte Joek als gediplomeerd pedicure. Wij woonden toen in Den Haag. Ook schoolde zij bij in alternatieve geneeswijzen zoals professionele voetzone-reflex massage, en shiatsu (afgeronde opleiding), en zelfs heeft zij een periode aan handoplegging gedaan (zij noemde dat ‘magnetiseren’, tegenwoordig heet dat ‘reiki’) waarbij haar handen heel koud of juist heel warm konden worden, wat volgens haar van de energiewerking af hing. Zij had vele tevreden klanten die graag bij haar terug kwamen en hield er soms ook vriendschappen aan over.

Margreet en Mama Joek

Soms ook houdt mijn moeder van haar rust, dan is het Joekie met een boekie in een hoekie!

GEBOREN TE SCHIEDAM

Maar even terug naar het begin. Bieuwkjen met de roepnaam Joek is geboren op 30 april te Schiedam tijdens de bombardementen op Rotterdam in 1941. Mijn oma hoorde de bommenwerpers overvliegen terwijl zij aan het bevallen was, niet wetende of de bommen hun zouden gaan treffen. Zij hoorden echter even later het lawaai van explosies iets verderop, het ‘hevig afweervuur’ in het nabijgelegen Rotterdam. Dat moet toch een bijzondere ervaring zijn geweest. Dit was wat mijn opa op de bewuste dag schreef aan hun familieleden:

Petie is de twee jaar oudere broer van mijn moeder. Dezelfde dag stuurde mijn opa nog een bericht op een kaart aan zijn vader (het adres is verwijderd):

“EEN GELUKKIG ECHTPAAR”

Vlak boven zijn naam als afzender, zie je nog toegevoegd tussen wat extra lijntjes de tekst: ‘een gelukkig echtpaar’. En dat waren ze ongetwijfeld! De eerste negen maanden beleefde het jonge gezin veel geluk ondanks dat de oorlog reeds begonnen was.

Mijn moeder als baby. Die schattige krullen bovenop haar hoofdje en dan die grote amandelvormige ogen! Nou dat werden hele mooie groene kijkers.
En hieronder in de wandelwagen.

Nog vóór dat de oorlog daadwerkelijk was begonnen zat de vader van mijn moeder al in het verzet. Zo werden er nog vóór dat de oorlog uitbrak Duitse jongemannen opgevangen die gevlucht waren naar Nederland omdat zij NIET aan de oorlog mee wilden doen. Mijn moeder was 9 maanden toen haar vader -en dus mijn opa- was opgepakt. Daarna heeft hij een jaar gevangen gezeten alvorens hij werd gefusilleerd. Hier kan je meer over zijn geschiedenis lezen: BEVRIJD.

Daarna ging de moeder van mijn moeder ook in het verzet. En alhoewel mijn oma na de oorlog een tweede huwelijk is aangegaan, is zij er nooit meer helemaal bovenop gekomen. Maar het was niet aan mijn oma te merken dat zij zwaar getraumatiseerd was. Ook was zij gelukkig met haar twee kinderen ‘Petie en Joekie’ en haar tweede huwelijk (waaruit geen kinderen zijn gekomen), en later haar vier kleinkinderen.

Edoch, de pech achtervolgde mijn oma, want ook haar tweede echtgenoot moest zij na 12 jaar huwelijk verliezen door een auto ongeluk, en haar derde levenspartner aan de gevreesde ziekte. Dus daar waren haar beide kinderen ook onderhevig aan. (In voorgaande artikelen is hier al het een en ander over geschreven).

Dus mijn moeder maakte deze thuis situatie in haar kleuterjaren mee, het verlies van haar vader toen zij negen maanden jong was, en daarna ook de nasleep van de oorlog met een getraumatiseerde moeder, die het ook zelfs ver na de oorlog nog meerdere malen zwaar te verduren kreeg.

Mijn moeder staande voor een poster met daarop afgebeeld de clarinetist  Sydney Bechet. Nou heb ik nog niet eerder van deze man gehoord, maar hij is een van de oprichters van de Jazz beweging in Amerika, en trad op samen met Louis Armstrong, Miles Davis, Charlie Parker en anderen.

Eenmaal volwassen had mijn moeder op relationeel gebied ook meerdere tegenslagen te verwerken, om te beginnen met mijn vader. Zij waren getrouwd, en na hun scheiding woonden ik en mijn broer bij onze moeder. Er was wel een bezoekregeling met onze vader, maar hij droeg zowel sociaal-emotioneel als financieel niet bij aan onze opvoeding. Ook de tegenslagen voor mijn moeder daarna hadden te maken met dat de relaties niet het geluk brachten wat zij gezien haar inzet en liefdevol karakter had mogen verwachten. Daar kon zij zelf ook vrij weinig aan doen. Soms is het lot ons niet gunstig gezind!

Ook kampte zij met een zieke dochter die astma heeft en zelfs een half jaar bedlegerig was terwijl zij als alleenstaande ouder gewoon moest werken om de kost te verdienen.

Mooi is het dat zij op latere leeftijd wél het geluk heeft kunnen vinden in de liefde, met een partner die ook veel verlies heeft moeten lijden. Ja het leven gaat voor veel mensen niet bepaald over rozen. Maar als je je kinderen goed hebt weten groot te brengen en als je eigen rozen óók eenmaal bloeien, ja wellicht was het dan allemaal de moeite waard.

 

Liefde is voor Altijd,
Margreet Wilschut

 

Terug naar het MENU

 

*******

Op bovenstaande foto zie je mijn oma Alida de Goede met haar dochter Bieuwkjen Jozina Maria Wilschut, die mijn moeder is. De foto is genomen omstreeks 1955 door de tweede echtgenoot van mijn oma. Mijn moeder was hier ongeveer 16 jaar oud.

De foto treft mij echt, er spreekt iets heel bijzonders uit. Dat dit nog maar tien jaar na de tweede wereld oorlog was maakt het ook speciaal. Vooral nu ik recent meer aan de weet ben gekomen over wat mijn oma en opa hebben meegemaakt in die oorlog. Dan kijk ik er nóg weer met andere ogen naar. En ook de fotograaf hier in kwestie had zijn portie gehad.

ODOORN, DRENTHE
Mijn oma Alida is geboren in Odoorn te Drenthe alwaar zij opgroeide in een groot gezin. Het is niet duidelijk of zij is geboren in het dorp Odoorn of dat daarmee de gelijknamige streek werd bedoeld. Volgens de overlevering is zij geboren in een boerderij die in Nieuw Weerdinge stond, wat vlakbij het grote dorp Odoorn ligt. Een online zoektocht naar die boerderij leverde dit artikel op: Boerderij Odoorn. 

Nieuw Weerdinge werd toendertijd geschreven als ‘Nw Weerdinge’ en het was niet groter dan een gehucht. Misschien werd het daarom niet vermeld op haar geboorteakte?

Alida was de jongste van haar acht broers en zussen. Er waren echter nog meer kinderen want zij had ook halfbroers en halfzussen uit de eerdere huwelijken van haar beide ouders. Mijn oma zei mij eens dat het ingewikkeld was om uit te leggen. Vermoedelijk waren het om en de nabij 17 kinderen die reeds in mijn oma’s vroege jeugd en adolescentie het huis verlieten, inclusief haar eigen oudere volle broers en zussen.

OP DE BASISSCHOOL

Onderstaand een groepsfoto van kinderen van een kleine basis school waar mijn oma op zat. Zij is het meisje met het geruite jurkje en witte sjaaltje. Zij staat links op de foto naast een zittende juf.

In het midden staat een meisje dat een bord vast houdt, met daarop de tekst: ‘Nieuw Weerdinge, 1’, en daarboven niet goed te lezen, misschien is het twee keer dezelfde letter, zoals ‘h h’, of ‘h k’, en dan ‘te’ en dan een sierlijke letter ‘B’. Zo te zien zijn er meerdere klassen vertegenwoordigd met zo’n zeven volwassenen die waarschijnlijk de juffen en meesters waren, of misschien ook ouders.

Heb gelezen op het internet dat in die tijd de kinderen vaak een blok turf meenamen, een bodem-brandstof wat in die streek werd gewonnen, als betaalmiddel om naar school te kunnen gaan. Dit werd dan gegeven om de school mee warm te houden, en misschien werd het ook als ruilmiddel gehanteerd voor andere doeleinden. De foto is gemaakt omstreeks 1926.

GERRIT DE GOEDE
Mijn oma’s vader Gerrit de Goede had twee vorige echtgenotes vroeg verloren aan de dood, uit deze huwelijken zijn 7 kinderen geboren (waarvan de laatste maar twee maanden heeft geleefd).

BIEUWKJEN VAN DER KAAP
Mijn oma’s moeder Bieuwkjen van der Kaap had één eerder huwelijk gehad waaruit drie kinderen voortgekomen zijn (waarvan de eerste dood geboren). En na het overlijden van haar tweede echtgenoot Gerrit, waarmee zij negen kinderen kreeg, zou zij nóg een huwelijk aangaan, waaruit geen kinderen meer zijn voortgekomen.

Maar mijn oma maakte dat derde huwelijk van haar moeder niet meer van dichtbij mee, aangezien zij toen in de randstad woonde en de oorlog er eventjes tussendoor kwam. En lange afstanden reizen zat er zeker de eerste jaren van de oorlog niet bij.

Vlak na de oorlog heeft mijn moeder als kleuter deze derde echtgenoot nog ontmoet. Zij ging toen met haar moeder Alida naar Odoorn in Drenthe, zij herkende hem op de foto als ‘opa Botter’.

Hieronder zie je mijn oma links, vermoedelijk met een oudere broer (Jan) en zus (Aaltje) . Op de achtergrond het kanaal waarover de veenschippers hun schuiten voerden en de boerderij waar zij is geboren.

De jeugd van mijn oma was een relatief rustig en beschermd leven in Drenthe op het platteland. Althans dat is in vergelijking met het leven wat zij later zou leiden in de Randstad, te weten in de steden Schiedam, Amsterdam en Den Haag. Het contrast kan haast niet groter zijn, en dat werd nog eens versterkt door de oorlog die anders verliep in de steden versus het platteland, maar die ongeacht waar, vele levens uiteen heeft gescheurd, ook dat van haar en mijn opa. En dat van hun kinderen.

SCHIEDAM
Mijn oma Alida verliet op 19 jarige leeftijd haar geboortegrond. Zij ging inwonen bij een oudere zuster die in Schiedam woonde. Deze zus was daar gaan wonen vanwege haar huwelijk met een echtgenoot uit die contreien. En de grote stad lokte uiteraard.

DE SLAGERSKNECHT
Zij onmoette op haar beurt haar echtgenoot in Schiedam. Hij werkte op de hoek van de straat in een slagerij -de slager tevens buffet chef-, en zij ging daar regelmatig boodschappen doen. Samen kregen zij twee kinderen. De eerste een zoon, en daarna mijn moeder. Mijn opa Gerard noemde hen Peetie en Bjoukje.

Tot zover voor nu, er komen nog aanvullingen op dit artikel. Over het verzetswerk wat mijn oma en mijn opa hebben gedaan kan je lezen in het tweede artikel over haar eerste echtgenoot, mijn opa Gerard Wilschut.

Liefde is voor Altijd,
Margreet

 

Terug naar het MENU

*******

DE MOEDER VAN MIJN OPA

Deze prachtige vrouw is de moeder van mijn opa Gerard Wilschut, en mijn overgrootmoeder. Zij heet Josina Bouthoorn, geboren 16-5-1883.

Mijn moeder Bieuwkjen Josina Maria Wilschut is naar deze vrouw, haar oma Josina vernoemd, met haar tweede naam.

PIETER WILSCHUT

Josina Bouthoorn trouwde met Pieter Wilschut (2) op 19-7-1911 te Leiderdorp. Het cijfer (2) achter Pieter Wilschut is omdat er meerdere Pieters met dezelfde achternaam in de stamboom voorkomen (en hier is de nummering aangehouden zoals aangegeven op het grote stamboom overzicht).

In totaal kregen Josina Bouthoorn en Pieter Wilschut 6 kinderen: 2 dochters en 4 zoons. Haar eerste kind was een dochter die Hans heette. Mijn opa Gerard was Josina’s 2e kind en eerste zoon.

Josina overleed op 2-4-1926, dit was 2 weken na de geboorte van haar laatste zoon Willem Cornelis Wilschut. Mijn opa was toen 12 jaar oud.

Dit zal een tragiek geweest zijn voor haar nog jonge kinderen en haar man Pieter Wilschut (2)-(14-9-1880/23-2-1942), die smid constructie werker was. Zo te zien op de foto was Josina echter blij met de baby in haar arm, en wellicht was zij ook gelukkig met Pieter tot aan haar overlijden.

MARIE VERKERK

Anderhalf jaar na het overlijden van zijn echtgenote Josina is Pieter Wilschut (2) hertrouwd met Marie Verkerk op 28-9-1927.
(Marie Verkerk geb 8-3-1885 te Utrecht / 26-1-1962 te Utrecht).
Uit dit huwelijk zijn geen kinderen geboren. Mijn opa Gerard was toen 13 jaar. Marie is dus 15 jaar zijn stiefmoeder geweest, tot aan de dood van Gerard in 1942 op 28 jarige leeftijd.
Marie overleefde echter ook haar echtgenoot, zij is na het overlijden van Pieter Wilschut (2) nog 20 jaar weduwe geweest.
Mijn moeder’s derde voornaam Maria is vernoemd naar Marie Verkerk, dus naar de stiefmoeder van haar vader.

DE JEUGD VAN JOSINA

Er was echter ook tragiek in de jeugd van mijn opa’s moeder, Josina Bouthoorn. Haar ouders zijn Aaltje van Oort en Gerrit Bouthoorn (mijn betovergrootouders).

Betovergrootouders:
Aaltje van Oort
(7-11-1851-te Benschop/
16-2-1886- te Oudewater).
&
Gerrit Bouthoorn
(10-11-1845/
overleden 1892 of later).

In haar jeugd had Josina niet veel geluk. Want haar moeder Aaltje overleed toen zij 3 jaar oud was. Wanneer haar vader overleed is niet bekend, zijn laatste kind uit zijn tweede huwelijk is overleden op 3-6-1892. Josina was toen 9 jaar.

En of zij is opgegroeid in het tweede huwelijk van haar vader is mij ook niet bekend. Dat is wel het meest waarschijnlijk. Haar stiefmoeder Geertruida is overleden toen Josina 30 was.

Maar niet alleen heeft Josina haar moeder op heel jonge leeftijd verloren.
Zij heeft ook haar 5 broertjes en zusjes verloren, alhoewel zij die niet heeft gekend.

VERSCHRIKKELIJK DRAMA

Josina was de laatst geborene in een gezin van 6 kinderen.
De oudere broers en zussen van Josina waren echter allen overleden nog vóór dat Josina geboren werd. Josina was dus de enig overlevende van het gezin.

Het verschrikkelijke van deze geschiedenis is dat haar 3 broertjes (die allen Willem heetten) en haar 2 zusjes (Wilhelmina en Gerrigje) niet ouder zijn geworden dan een paar dagen of weken. Waaraan zij zijn overleden staat niet vermeld op de stamboom. Vroeger kwam de wiegedood vaker voor, maar zoveel kinderen achter elkaar? Leden zij honger? De vriesdood kan het niet geweest zijn want 5 van hen zijn in de zomer geboren. Of was het dan een genetische kwestie? Of toeval?

Echter, nadat Gerrit Bouthoorn voor de tweede keer trouwde, nu met Geertruida Bekker, kregen zij samen twee kinderen, waarvan de eerste naamloos overleed op de dag van de geboorte en de tweede 19 dagen na haar geboorte (Martijntje Bouthoorn 14-5-1892/3-6-1892).
Dus hier is duidelijk hetzelfde patroon van babysterfte als in Gerrit’s eerste gezin. Dit zijn dus twee half -zusjes of -broertje geweest van Josina.

Hoe zou Josina haar jeugd dan beleefd hebben? Is zij bij haar vader gebleven en was zij deel van het tweede gezin van haar vader met haar stiefmoeder Geertruida? De gevoelsindruk die ik van Josina krijg is dat zij als kind heel eenzaam was. Zij vertoefde helemaal in haar eigen wereldje. Het was wellicht een overlevingsstrategie. Zij had zich afgesloten voor alles wat er om haar heen gebeurde. Zij nam dingen wel waar, maar zweeg en deed wat van haar gevraagd werd, en dat was het. Een andere theorie is dat zij het wel goed kon vinden met haar vader en stiefmoeder. En was zij ondanks alle ellende die haar ouders hebben meegemaakt toch gelukkig. Het zijn veronderstellingen, zeker weten doe ik het niet uiteraard!

OPDAT ZIJ MOGEN RUSTEN IN VREDE

Maar goed, we kunnen hier verder ook niet te lang bij stil staan, het is gebeurd, wat ook de oorzaak was, dat vreselijke leed is geweest. Daarom sluiten we dit bij deze af. Opdat zij mogen rusten in vrede!

Nog even verder terug in de stamboom:
De ouders van Aaltje van Oort zijn mijn
Oudouders:
Joost van Oort
&
Gerrigje Boele.

De ouders van Gerrit Bouthoorn zijn tevens mijn
Oudouders:
Willem Bou(d)thoorn
1799 te Woerden / 31-12-1869 te Oudewater
&
Martijntje Sterk
31-7-1813 te Polsbroek
28-2-1886 te Oudewater

Oudgrootouders:
Gerrit Boudthoorn
geen data bekend zal zo rond
1765 geboren zijn
&
Johanna Bos

Gerrit Boudthoorn en Johanna hebben drie kinderen
Jan geb 1793 Woerden,
Willem geb 1799 Oudewater,
Jannigje geb 1795 Woerden,

Oudgrootouders:
Cornelis Sterk
geen data bekend zal zo rond
1765 geboren zijn
&
Aaltje van der Weide

Tot zover.
*******

Terug naar: MENU

MIJN OPA

Dit is een vervolg op een eerste artikel over mijn opa Gerard Wilschut. Dat artikel heet Bevrijd. De opa die ik nooit heb gekend. Nou heb ik onlangs een gedeelte van de familie stamboom van mijn moeder’s moeder ‘Alida de Goede’ gedeeld in het artikel Boerderij Odoorn. Die stamboom gaat via mijn oma Alida de Goede, de vrouw van Gerard.

En daarna leek het me ook wel leuk om de familie stamboom van mijn moeder’s vader ‘Gerard Wilschut’ te delen. En dat kan, vanwege een merkwaardig toeval. Want mijn moeder kreeg van een familielid van de Wilschutten-kant een complete familie stamboom aangeleverd. Dat was zo’n beetje 10 jaar geleden inmiddels. Toendertijd heb ik dat met nieuwsgierigheid en verwondering bekeken, er zaten ook een aantal piepkleine fototjes bij.

Het is heel bijzonder om opeens te weten wie je verdere voorouders zijn, en een aantal glimpsen van de familie geschiedens op te vangen. En waarom weet ik niet, maar ik voel de aandrang om deze familie geschiedenis te plaatsen.

Dat komt wellicht door een suggestie van de auteur Vladimir Megre in één van zijn boeken. Hierin moedigt hij de lezers aan om een familieboek te schrijven over hun eigen familie geschiedenis, dat voor de volgende generaties van de familie te lezen is. En ik wil ook graag dat mijn nazaten de geschiedenis van hun herkomst kennen. En breder gezien geldt dat wellicht ook voor ons als volk!

Want één ding is me wel duidelijk geworden door het bestuderen van inmiddels twee stambomen van mijn moeder’s kant, er komen zóveel verschillende achternamen in voor, dat je bijna kan concluderen dat elke willekeurige voorbijganger een ver familielid zou kunnen zijn! We zijn dus allemaal met elkaar verbonden.

OVERZICHT STAMBOOM

Kijk, hieronder zie je de stamboom op papier zoals ik dat aangeleverd kreeg. Het formaat van dit papier is 84cm bij 53cm. De stamboom begint bovenaan met datgene wat er bekend is over de generaties. Tot hier is dat terug getraceerd tot 1717 van de Wilschutten-tak, met zelfs nóg een voorvader waarvan de geboortedatum niet bekend is, wellicht geboren rond 1690.

Rechts boven begint die historische lijn van mijn opa’s kant ‘Gerard Wilschut’ en linksboven dat van zijn moeder
Josina Bouthoorn (zij is dus mijn overgrootmoeder).
Omdat over beiden het een en ander te vertellen is, is Josina’s levensloop in een apart artikel geplaatst.

Maar zo ongeveer lopen dus de vertakkingen van gezinnen. En daar komen door de generaties heen ook tientallen verschillende achternamen van alle moeders in voor, de geërfde achternaam is immers meestal die van de vader. Dus zóveel verschillende achternamen in één familie-stamboom, dat geeft echt te denken mensen. En dat is nog maar via één ouder dus.

Hierboven zie je het meisje rechts met de grote strik in haar haar, zij is:
1) Johanna Elisabeth Apolonia Wilschut
(geboren 18-10-1912 te Oegstgeest, overleden 8-1-1985 te Amersfoort, reizend gastvrouw / hoofdverpleegster).
Zij staat hieronder op de foto met een bijschrijft van mijn moeder als ‘schoonzus Hans’, echter heb ik deze tante nooit ontmoet.

Daarna de langste jongen staand is mijn opa:
2) Gerard Wilschut
(geboren 29-4-1914, overleden-gefusilleerd 29-12-1942)
dan de jongen links is:
3) Johannes Pieter Wilschut
(geboren 26-2-1916, overleden 11-1-1990, was gehuwd met Margaretha Sijtje Catharina van Egmond, opnieuw getrouwd met…,
En de kleinste jongen op de kruk is:
4) Pieter Wilschut
(geboren 19-3-1918 te Oegstgeest, getrouwd met ….)
Niet op de foto staan:
5) Josina Wilschut
(geboren: 31-10-1924, overleden 25-4-2000 (?) te Oegstgeest. Verpleegster. (haar kende ik nog als
’tante Jopie’ toen mijn moeder, broer en ik in Emmen woonden, waar zij toen ook woonde).
6) Willem Cornelis Wilschut
(geboren 18-3-1926 te Leiden, overleden 9-12-1986 te Haarlem). 15 dagen na zijn geboorte is moeder Josina Bouthoorn overleden, volgens mijn moeder kon zij niet herstellen van het kraambed.

Wat een afschuwelijke ervaring moet dit geweest zijn voor de achterblijvende vader Pieter Wilschut en zijn zes kinderen, waarvan de jongste dus net twee weken oud was. En dan moest hij later ook nog één van zijn zoons verliezen in de oorlog.

Zoals uit het vorige artikel over Gerard al bleek, heeft hij maar een kort leven gehad. Hij is op zijn 28e gefusilleerd op de Veluwe, nadat hij een jaar gevangen had gezeten in de gevangenis in Scheveningen en ook nog kort in Amsterdam en daarna in gevangenschap overgebracht naar de Veluwe. Dat hij ook in Amsterdam heeft gezeten kwam ik pas gisteren achter nadat letterlijk ‘uit de oude doos’ fotos en krantenartikelen tevoorschijn kwamen. In meerdere was mijn oma geïnterviewd over hun verzetswerk in de oorlog.

SCHIEDAMSE VROUWENKRANT

Onderstaand een gedeelte uit een artikel van de Schiedamse Vrouwenkrant,
derde jaargang nr. 4 1985. Mijn oma Alida de Goede Wilschut vertelt hier over haar man Gerard Wilschut  (Alida wordt bij de achternaam van haar tweede echtgenoot genoemd, voor dit artikel echter aangepast met haar eerste trouwnaam).

Alida Wilschut de Goede:

“Hij werkte ook geheim, ik heb tijdens de oorlog nooit geweten wat hij deed. Ik had wel mijn vermoedens, natuurlijk. Maar ik vroeg er niet naar, hij vertelde er niks over. Dat was toch ook veel te gevaarlijk.

Negenentwintig december 1942 ben ik nog naar hem toegegaan, in de Amsterdamse gevangenis. Maar de cipier zei: “Weet je het dan niet, hij is weg. Op transport gesteld, met alle anderen”. Nou, toen wist ik het wel, natuurlijk. Ik ben weer terug naar huis gegaan. Een paar weken later kreeg ik inderdaad een brief van de Duitsers….”

In een verklaring aan Stichting 40-45 vertelde mijn oma dat zij deze gevangenis, Het HvB aan het Kleine Gartmansplantsoen te Amsterdam 2 à 3 maal heeft kunnen bezoeken (zij woonde toen in Schiedam). Haar laatste bezoek was dus toen de Cipier tegen haar sprak, en later bleek dat Gerard op die bewuste dag om het leven was gebracht (geëxecuteerd op de Veluwe).

Ook stond in het verslag van haar gesprek met Stichting 40-45 nog iets over de arrestatie van Gerard het jaar ervoor, in de nacht van 10/11 februari 1942 in hun woning te Schiedam. De arrestatie werd uitgevoerd door Nederlandse politiemensen in samenwerking met ‘Duits sprekende personen’. Er vonden volgens het bericht tijdens de arrestatie geen mishandelingen plaats.
Maar dat is later misschien wel gebeurd tijdens zijn gevangenschappen in Scheveningen, Amsterdam en op de Veluwe.

DE TYRANNIE VERDRIJVEN

Gerard Wilschut, die na de oorlog met militaire eer op de Schiedamse ere-begraafplaats is begraven, maakte deel uit van een Schiedamse Waarheidsgroep. In het krantenartikel van de Schiedamse Vrouwenkrant staat dit vermeld als Geuzengroep , maar dat is met blauwe balpen tussen haakjes gezet. Dus ik weet niet of dit een aantekening van mijn oma was. Er staat bij dat de straatnamen in de geuzenwijk van Woudhoek Noord herinneren aan leden van deze groep verzetsstrijders die in ’41-’42 is de hele groep opgerold. Op de bovengenoemde website via de link Geuzengroep, is informatie over het geuzenverzet opgenomen. Mijn opa staat hier niet bij vermeld, maar behoorde tot een zelfde soort groep genaamd de Waarheidsgroep.

Bovenstaand de medaille die mijn oma later na de oorlog ontving voor dat hij ‘het land verdedigd’ had, zullen we maar zeggen. Het is het verzetsherdenkingskruis. Overigens een prachtige tekst op de medaille:

‘DE TYRANNY VERDRYVEN’

En een schitterend ontwerp met zo’n vlammend zwaard. In gedachten zag ik er lichtende diamantjes van af fonkelen. Voor mij staat dat voor het geestelijk zwaard dat mijn opa heeft gehanteerd, wat hij met zijn leven heeft moeten bekopen. Het staat voor mij symbool voor onderscheidingsvermogen, en het juiste handelen daarnaar. En zo kan door onze acties en het weigeren om medewerking te verlenen aan zaken die niet door de beugel kunnen, eveneens onze toekomst bepaald worden.

Een dag later nadat ik dit schreef ontdekte ik ‘uit de oude doos’ ook nog een dubbele kaart wat de toekenning beschrijft in 1985 van het verzetsherdenkingskruis aan wijlen Gerard Wilschut. Op de achterkant staat de symboliek van het kruis beschreven:

“In de vormgeving van het Verzetsherdenkingskruis is het verzet tegen de bezetters van het grondgebied van het Koninkrijk der Nederlanden tijdens de Tweede Wereldoorlog tot uitdrukking gebracht.

De achtergrond van dat verzet, in al zijn verscheidenheid, wordt weergegeven door de tekst in de horizontale balk -de tyranny verdrijven- die is ontleend aan het zesde couplet van het Wilhelmus.

Het vlammende zwaard in de verticale balk verzinnebeeldt zowel de slagvaardigheid van het gewapende verzet, als het vuur van het geestelijke verzet.

De kleuren van het aan het kruis verbonden lint symboliseren de eenheid van Nederland en het Huis van Oranje, temidden van de duisternis en de rouw, die de bezetters over de bevolking van het Koninkrijk deden neerdalen.”

Echter, een stuk zilver zal ooit vergaan, maar een lichtend zwaard straalt eeuwig. En op de korte termijn is het geleden leed met geen medaille goed te maken. Het leed voor hemzelf, voor zijn vrouw en kinderen, overige familieleden, en in mindere mate ook nog voor zijn kleinkinderen waaronder ondergetekende. Bovendien, er zijn er zovelen omgekomen in de oorlog waarvan hun vele goede daden onvermeld zijn gebleven.

“De Binnenlandse Strijdkrachten (BS) vormden een erewacht”.

Op 3 december 1945 werd het stoffelijk overschot van Gerard Wilschut herbegraven op de Algemene Begraafplaats, samen met drie andere Schiedammers Barend Gerrit Hazenkamp (die werd terechtgesteld wegens het illegaal drukken van het ondergrondse blad Het Parool), Antoon van de Kleij en Jan van Pelt, die allen op 29 december 1942 te Amersfoort door de Duitsers zijn doodgeschoten.

De Binnenlandse Strijdkrachten (BS) vormden een erewacht. De erewacht staat voor de kist van mijn opa, daarin zullen slechts zijn beenderen zijn geweest 3 jaar na dato. Gedurende deze jaren in de oorlog was het mijn oma ook niet bekend waar zijn stoffelijk overschot verbleef. Dat is pas later gevonden.

Burgemeester K. Bosch was woordvoerder in de rouwkapel. Op vrijdag 30 november en zaterdagochtend lagen de overledenen opgebaard in de kapel van het voormalig St. Jacobsgasthuis.

VERVOLG INTERVIEW

“Daarna, (nadat Gerard Wilschut gefusilleerd was), het was halverwege of eind 43, ik was koerierster, daarmee ben ik begonnen (al in 1942). Er werd me gevraagd of ik in Utrecht materiaal kon ophalen. Dat waren de illegale kranten waarin de mensen konden lezen hoe het werkelijk was.

Ik legde de kranten in de Wehrmachtscoupé, waarin de Duitsers reisden. Wij mochten daar ook in zitten, maar dat deden weinig mensen natuurlijk. Ik legde dan mijn tas in een bagagerek, ging zelf ergens anders zitten, en haalde in Rotterdam die tas weer op. Thuis werd het materiaal weer door iemand opgehaald.”

Thuis was de Thomas à Kempisstraat. Mevrouw Wilschut de Goede leefde er voor het oog alleen met haar twee kleine kinderen, maar ze heeft er vele onderduikers gehad, soms voor lang, soms voor kortere tijd, Joden, communisten, verzetstrijders, en jongens die niet naar Duitsland wilden. Bovendien stond er een stencilmachine waarop zij ‘De Waarheid’ drukte.

Onderaan dit artikel vindt je een getuigenverklaring hoe mijn oma aan die machine kwam. Deze verklaring is opgesteld door een medeverzetsstrijder Gijs Vink i.v.m. een pensioenaanvraag voor mijn oma die in eerste instantie was afgewezen.

“TUSSEN NEUS EN LIPPEN DOOR”

Hoe valt zoiets te combineren, Hoe kun je zoiets geheim houden? Mevrouw Wilschut de Goede haalt haar schouders op:

“Het ging allemaal gewoon tussen neus en lippen door, je was voorzichtig, je hield je mond, je kon geen mens vertrouwen, dat wel. En ik had ook eerst met mijn zus afgesproken, als er wat met mij gebeurt, zorg jij dan voor mijn kinderen.”

De onderduikers werd op het hart gedrukt niet de wc door te trekken als Mevrouw Wilschut de Goede zelf niet thuis was.

“Maar de buurvrouw heeft toch wel eens opgemerkt dat ze dacht dat ze de wc gehoord had, terwijl ik toch weg was. Die zal best haar vermoedens gehad hebben.”

DE STENCILMACHINE

Vele avonden en nachten stencilde en niette Mevrouw Wilschut de Goede zo’n 600 illegale waarheden (per nacht), die soms uit 4 blaadjes bestonden. “Wat dacht je, in zo’n doodstille straat, alsof dat geen herrie maakte”.
Nadat zij klaar was met de werkzaamheden borg zij de  stencilmachine op die keurig paste in de ruimte tussen het plafond van de begane grond en de eerste verdieping (de vloer van de slaapetage).

“Op een gegeven moment werd er ’s avonds laat, toen ik nog volop krantjes zat te nieten gebeld. Het was na spertijd. Ik was verstijfd van angst: Duitsers!
‘Nu ben ik er geweest’, denk je dan. De illegale kranten lagen zó voor het grijpen; ik had de stencilmachine nog niet opgeruimd; en op dat moment twee Jodinnen als onderduikers. Dan heb je doodsangst. Ik weet niet meer hoe ik naar beneden ben gekomen om de deur open te doen.

En toen ik open had gedaan stond er een Duitser voor de deur die vroeg ‘of ik het verduisteringsgordijn niet wat beter kon sluiten’. Ik liet het altijd op een kiertje open, omdat mijn zoontje zo bang was in het donker. ‘Of dat niet helemaal dicht kon?’, vroeg ie. Dat heb ik gedaan, en hij vertrok weer…..
Maar ook overdags, als ik huiszoeking had gehad, hadden ze alles zó gevonden hoor, o jee, je zag dat luik zó zitten.”

In een andere episode bracht één van Mevrouw Wilschut de Goede’s onderduikers (een verzetstijder) de volgende ochtend vroeg dan de kranten naar Wilton-Feijenoord, om ze daar te verspreiden. Van het verdere verzet heeft ze echter bijna niemand gekend. Enkele andere communisten, maar verder niet.”

(Red: de communisten waren toen in feite de vijanden van de Nazi’s, die wij nu wellicht patriotten zouden noemen, want mijn opa en oma waren niet politiek geëngageerd).

“En namen kende je al helemaal niet. Logisch niet. Daar vroeg je ook niet naar. Véél te gevaarlijk natuurlijk.”

Tot zover een deel van het interview. Ook vertelde mijn oma dat zij met een jongere nicht door het land fietste, bijvoorbeeld van Schiedam naar Drenthe (haar geboorte plaats), om boodschappen over te brengen. Op zulke lange afstanden overnachtten zij bij boeren. Zij liet haar kinderen achter bij een oudere zus die ook in Schiedam woonde. Achteraf vond mijn oma echter dat ze wel veel risico’s genomen had, omdat vooral de lange fietstocht heel zwaar was, en zij meerdere malen door de moffen werden gecontroleerd. Zij heeft vele benauwde momenten gekend. Maar toch is dat toen blijkbaar goed afgelopen (want ik kan het voor haar nog navertellen). Mijn oma heeft echter meer verzetswerk gedaan dan wat uit dit artikel blijkt, waarover later meer. In feite heeft zij m.i. ook zeker een verzets herdenkingskruis verdiend.

VERKLARING GIJS VINK

Getuigenverklaring van Gijs Vink met betrekking tot de pensioen aanvraag van Mevr. Wilschut de Goede. (een aantal namen en adressen van genoemde personen en organisaties zijn weggelaten, het gaat nu puur om het verhaal).

Ik (Gijs Vink) ben met mijn vrouw 10 mei 1940 in het verzet gegaan. Wij waren namelijk daarmee reeds van 1933 bezig omdat in dat jaar vele Duitse anti-fascisten (Red: die weigerden te vechten tegen de Nederlanders en andere landen) onze grens over kwamen en wij hen onderdak verzorgden en geld ophaalden voor kleding enzovoort.
Half juli werden wij samen door de beruchte SS-er Otto Langen gearresteerd. 13 december 1942 werd ik overgebracht naar Amersfoort en 13 januari 1943 met 250 man naar Vught.

Na 2 maanden werd ik, door goede mensen welke in de Schreib Stubbe te werk werden gesteld, als voorman van de tuinderij en reiniging aangenomen, waardoor ik dagelijks het hele kamp door kon lopen en voor de verbinding zorgen tussen de oud verzets-mensen en de hulp voor het Joodse lager en hun kinderen, terwijl ik ook kon zorgen dat de gevangen artsen welke in de ziekenbarakken werkten, meer eten kregen, warm water enzovoort.

Het liep voor de moffen blijkbaar zo gesmeerd dat ik op 31 augustus 1943 met nog 5 andere gevangenen naar een buitencommando werd over geplaatst, namelijk Park Zorgvliet, tussen Den Haag en Scheveningen.
In januari 1944 begonnen ze daar een garage en paardenstal te bouwen welke door burgers werd gedaan. Middels één van die burgers kreeg ik kontakt met mijn vrouw, die ontslagen werd toen ik naar Amersfoort ging.

Door dat kontakt hebben we de ontvluchting kunnen organiseren en zijn wij onder gebracht op een adres in Den Haag. Daar werden wij bezocht door Harry Verhey van de illegale Waarheid. Hij vroeg of wij weer in staat en bereid waren het illegale werk op te pakken. De Trouwgroep in Den Haag was gearresteerd maar Harry had heel hun apparatuur in beslag kunnen nemen en vroeg aan Trouw te gaan stencelen. Dat hebben wij gedaan, 6 weken, de Trouwgroep is daardoor ontslagen, 16 man.

De ontvluchting was 9 juli, na dat werk werden wij op 28 augustus naar Schiedam gebracht, waar van de Waarheidsgroep 5 mensen waren gefusilleerd waaronder wijlen Wilschut, de toenmalige echtgenoot  van mevrouw Wilschut de Goede. Wij kregen de sleutel van een adres en 2 dagen later werd leefgeld gebracht, door Amsterdamse ‘Wimpie’, en de opdracht mij de andere dag te melden bij een ander adres.

Daar werd ik met het afgesproken teken ontvangen door mevrouw Wilschut de Goede. Zij ontving toen 100 kleine waarheidskrantjes uit Utrecht, maar samen met haar en Els Kastanje (later met de achternaam Schalker) thans wonende te Rotterdam, hebben wij tot de bevrijding vanuit de Boekenwinkel van het Volk in de Pagage te Schiedam per maand 2500 illegale kranten uitgegeven, waar ondermeer Vlaardingen en Maassluis elk 250 stuks kregen, mede door Mevr. Wilschut de Goede daarheen gebracht”.

*******

Terug naar MENU

BOERDERIJ IN DRENTHE

Mijn oma (van mijn moeders kant) heet Alida de Goede en is geboren in 1919 in Odoorn, Drenthe (en overleden in 1999). Op de bovenstaande foto zie je de boerderij waar mijn oma ter wereld kwam, althans volgens mijn familie. Echter waar deze precies staat in Odoorn of omstreken heb ik nog niet kunnen achterhalen. Een achternichtje van mij appte de foto onlangs. Dat deed zij omdat ik haar vertelde dat ik graag zou willen weten waar precies mijn oma toendertijd woonde in Odoorn. En haar moeder had nog een oude foto van genoemde boerderij. Zij had deze samen met mijn oma tijdens de tweede wereldoorlog meerdere malen bezocht (op de fiets van Rotterdam naar Drenthe).

TANTE HENNY (HENDRIKJE)

Mijn achternicht is een kleindochter van een oudere zus van mijn oma (tante Henny). En de dochter van tante Henny, tevens de moeder van mijn achternicht, is begin dit jaar overleden. Zij was echter de enige die nog in kleuren en geuren had kunnen vertellen over deze boerderij, aangezien zij over de 90 is geworden en zij het huis in die tijd qua leeftijd dus bewust heeft meegemaakt. Echter, wij als nazaten hebben daar helaas te laat aan gedacht! Maar mijn nieuwschierigheid was gewekt. Nu zou ik graag willen weten waar deze boerderij stond, of staat (als deze is herbouwd).

VAGE HERINNERINGEN

Mijn moeder herkende niemand op de foto, en zij had ook slechts vage herinneringen aan de boerderij, die zij op deze foto echter wel herkende. Dat komt wellicht omdat zij toen ongeveer 4 jaar was en vlak na de 2e wereldoorlog voor de laatste keer de boerderij bezocht. Dat deed zij samen met mijn oma, waarmee zij in Schiedam woonde. Mijn moeders broer was daar niet bij, want hij was als kleuter voor een jaar veilig in een gastgezin in Zweden opgevangen (want mijn toen reeds gefusilieerde opa en mijn oma zaten in het verzet), en kwam iets later terug in Nederland.

KERSPEL ODOORN

Odoorn in die tijd was het hoofddorp van het kerspel Odoorn. Een kerspel is een door een pastoor bestuurde gemeente, thans parochie genaamd, en tevens een plattelands rechtsdistrict. In een meer algemene betekenis betekent kerspel ook dorp of landgemeente. Maar de parochie overheerste toendertijd, want mijn oma vertelde dat een deel van haar familie van ‘de zwarte kousenkerk’ was, waar zij afstand van had genomen. Dat betrof overigens vooral het toenmalige dogmatisme van de kerk.

En het zou kunnen dat dit zowel het geloof van haar vader betrof, Gerrit de Goede, die gereformeerd was, alsmede haar doopsgezinde moeder Bieuwkje van der Kaap. Maar in die tijd ging in die streek overigens iedereen in zo’n landgemeente naar de kerk. Ook de lagere school was aan de kerk verbonden. In het dorpje Odoorn was dit gevestigd in een bijgebouw van de kerk en namen de kinderen een blok turf als betaalmiddel voor het onderwijs mee (wellicht ook om de ruimte in de winter warm te houden).

IEDEREEN WAS BOER

En bovendien was tot ver in de 18de eeuw vrijwel iedereen in dit deel van Drenthe boer, inclusief de burgemeester, schoolmeester en dominee. Zo was wat wij tegenwoordig een ‘gemeentehuis’ noemen (‘gemeente’ en ‘huis’) doorgaans in een deel van een boerderij gevestigd. Dat was dan de boerderij als het huis van de burgemeester. Daar werden dan zaken geregeld die het algemeen belang dienden en waar afspraken daaromtrent werden vastgelegd.

GEMEENTE BORGER ODOORN

In 1998 zijn de 24 zelfstandige Drentse gemeenten omgevormd tot 12 nieuwe. De gemeente Odoorn is samen gegaan met de gemeente Borger en heet nu gemeente Borger-Odoorn. Nog uitgaande van het kerspel Odoorn, zijnde een landgemeente, zou het derhalve ook kunnen dat de boerderij op de foto in het dorp Valtherveen stond, wat tot de grote landgemeente Odoorn behoorde, en waar mijn overgrootouders Bieuwkjen van der Kaap en Gerrit de Goede hebben gewoond. Ook het dorp Nieuw Weerdinge noemde mijn moeder vandaag, het schoot haar ineens te binnen. Dáár gingen ze naar toe.

ONLINE ZOEKTOCHT

Maar omdat mijn moeder dus geen van deze mensen op de foto herkende, begon ik mij steeds meer te verwonderen wie dat dan wel waren, en in welke tijd deze foto genomen is. Er van uitgaande dat mijn oma in deze boerderij geboren is, wat mijn achternichtje, haar moeder en mijn moeder beweren, en wetende dat mijn oma in Odoorn geboren en gedoopt is, en tevens al haar volle zussen en broers, besloot ik online verder te zoeken. En dat leverde een aantal interessante resultaten op!

SLAPEN IN DE BEDSTEE

Het was vlak na de oorlog dat mijn moeder in één van de bedstee’s sliep die in deze boerderij aanwezig waren. Zij herinnerde zich nog de lakens kraakhelder wit, alles proper en strak gesteven en met luiken voor de bedstee. Het maakte veel indruk op haar. Zij zelf kwam immers uit de stadse omgeving van Schiedam. Ook wist zij nog dat de toenmalige tweede echtgenoot van háár oma, haar rondreed in een kruiwagen hélemaal rondom de boerderij heen, en zij dat als klein meisje van een jaar of vier, echt prachtig vond.

TWEEDE OF DERDE ECHTGENOOT?

Overigens kwam ik er heel recent achter dat deze tweede echtgenoot een derde echtgenoot bleek te zijn. Dit is zowel verwarrend voor mijn moeder als mijzelf, aangezien wij hier nooit iets over hadden gehoord van mijn oma. Echter blijkt dat uit de eerste twee huwelijken van mijn overgrootoma 12 kinderen zijn geboren (waarvan de eerste levenloos), maar toen Bieuwkjen van der Kaag voor de derde keer huwde was zij al 65 jaar en kwamen er geen kinderen meer.

Overigens beweerde mijn oma dat zij uit een gezin van 13 kinderen kwam, waaronder een aantal halfbroers of zussen (nu weet ik: uit het eerste huwelijk van haar moeder Bieuwkjen van der Kaag), maar mijn oma had dus ook stief -broers en -zussen (de kinderen uit het eerste huwelijk van de tweede echtgenoot van Bieuwkjen van der Kaag -mijn overgrootopa- Gerrit de Goede), en wellicht zijn ze zelf na verloop van tijd ook de tel kwijtgeraakt, of is nog een tweede geboorte of miskraam onvermeld gebleven.

OUDE ANSICHTEN

Ik typte ‘Boerderij Odoorn’ en ‘1900’ en ‘1919’ en kwam ondermeer op deze site uit met drie interessante boekjes:

Odoorn in Oude Ansichten

Borger in Grootmoeders Tijd

Borger in Oude Ansichten

Deze heb ik nog niet aangeschaft, maar de begeleidende teksten zijn wel online te lezen. En zo krijg je al een beetje een beeld van die tijd, zo’n 100 tot 150 jaar terug, en qua tekst nog verder terug in de tijd, zoals het jaar 1381 waar in de registers en rekeningen van het bisdom Utrecht, Borger staat vermeld als ‘Borgheren’, zijnde het kerspel van Utrecht tot aan Borger: ‘Kerspel tot Borgheren’. En langer geleden in 1327-1376 heette Odoorn ‘Oderen’. En later ook: ‘Den borgen van Oideren’.

DE RIDDERSCHAP

Borgheren is wellicht afgeleid van het woord ‘Borg’. Het heeft zo’n 20 betekenissen, maar in relatie tot ‘heren’ van ‘Borgheren’ zijn dit de meest voor de hand liggende:
“Een Borg is de benaming voor historisch landgoed (huis en terrein), waarvan de oorsprong terug gaat tot een eigenaar die lid was van de ridderschap in de provincie Groningen. Het was tevens de Groningse benaming voor een (versterkt) adellijk huis, en ook werd het gebruikt voor een Groningse edelmanswoning (vroeger bezit van een `Ommelandse jonker`), in Friesland ook wel ‘state’ of ‘stins(e)’ geheten.”

De verwijzing naar het Groningse ridderschap en de Groningse terminologie zou heel goed kunnen, want het dorp Borger en het gebied er boven ligt in het noorden van de provincie Drenthe en heeft daarmee verbinding met de provincie Groningen, terwijl Odoorn meer in het zuidoosten van Drenthe ligt in de buurt van Emmen.

VERBINDINGSLIJNEN

Een borg is tevens een dubbelgenomen stevig eind touw, staaldraad of ketting als tweede verbinding tussen twee voorwerpen, wellicht is dat ook symbool voor een borgpunt zoals bijvoorbeeld het zevenlandenpunt in de landsgemeente Borger-Odoorn (zie verderop in dit artikel bij De Zeven Marken Steen). Hier kwamen meerdere verbindingslijnen van zeven landgoederen van de heren-boeren samen, wellicht in het centrum van de diverse landgoederen. Dus misschien heeft het ook daar nog mee te maken. (Ook, als men iets waarborgt, dan legt men dat vast, dan gaat men daar voor staan, letterlijk was een landgoed of het bezit van de herenboer ook onderpand voor transacties).

FAMILIE VAN DER KAAP

Andere trefwoorden brachten me op een website over ondermeer de stamboom van de Familie van der Kaap. Zo ben ik er achter gekomen dat de boerderij op de foto mogelijk het ouderlijk huis is van Bieuwkje van der de Kaap. Haar ouders heetten Johannes van der Kaap en Aaltje Zuidema. Dit oudere echtpaar staat links op de foto voor de boerderij.
Nú herkende ik ze, alhoewel vaag, maar er zijn een aantal overeenkomsten. Hieronder zie je ze naast elkaar toen zij nog jonger waren (bron foto http://www.vanderkaap.org).
Zoals je ziet heeft Aaltje Zuidema een karakteristiek gezicht met ronde wenkbrouwen en zachte rondingen en is Johannes van der Kaap een flink stuk groter.

De drie dames op de foto van de boerderij (boven dit artikel), die rechts staan voor de boerderij, herkende ik van een andere foto op genoemde website. Zie de foto hieronder. Dit zijn de inmiddels ouder geworden drie zussen en de dochters van het oude echtpaar (Johannes van der Kaap en Aaltje Zuidema). De oudste zus is heel lang (wellicht de genen van haar lange vader) en toevallig staan ze voor de boerderij ook in dezelfde volgorde als op de foto hieronder.

Alida, Aaltje en Bieuwkje van der Kaap

Mijn oma ‘Alida de Goede’ is dus vernoemd naar de oudste zuster van Bieuwkje: ‘Alida van der Kaap’, de lange vrouw hierboven links op de foto, dit is dus de oudste zus, zij staat voor de deuropening van de boerderij met een wit schort aan.

ENGELINE ELISABETH

Het meisje dat helemaal rechts staat voor de boerderij is vermoedelijk de tweede dochter uit het eerste huwelijk van Bieuwkje van der Kaap. Ik denk dat omdat het er uit ziet alsof zij zich aan de zijde van haar moeder (Bieuwkje van der Kaap) heeft geschaard toen de foto werd gemaakt. Haar moeder is dus de derde zus voor de boerderij het meest rechts. En als je goed kijkt naar de contouren van haar zwarte jurk, was Bieuwkje hoogzwanger, zij was toen 28 jaar. Hieruit -de familiegeschiedenis bestuderende- heb ik herleid dat de foto van de boerderij begin 1905 gemaakt moet zijn.

De kinderen in de deuropening van de boerderij kunnen van het eerste huwelijk van Gerrit de Goede zijn, en het opgetilde jongetje eventueel ook de eerste zoon van Bieuwkje, alhoewel die maar twee jaar scheelde met zijn oudere zus, kan een lengteverschil op die leeftijd significant groter zijn. Maar het kunnen dus ook kinderen van Gerrit zijn (stief -broers en -zussen van mijn oma).

VIJF BIEUWKJES

Mijn moeder haar eerste voornaam is eveneens Bieuwkjen. Zij vertelde dat zij is vernoemd naar haar oma en overgrootoma, maar de laatste is haar betovergrootmoeder (en derhalve mijn ‘Oudmoeder’). Zij heette Bieuwkjen Wijnalda. Deze Bieuwkjen is geschreven met een ‘n’ op het einde en de ander zonder. Het merkwaardige is dat beide Bieuwkjes met een Gerrit zijn getrouwd geweest. (Het duurde even voordat ik het door had, en was héél verwarrend, daarom schrijf ik nu steeds bij elke nieuwe paragraaf hun volledige geboortenaam).

Ook hadden alle partijen inclusief de partners meerdere huwelijken achter de rug of in het vooruitschiet (wat er van af hangt op welke plek je in de familie stamboom kijkt). Maar nog verder terug in de stamboom zijn er nóg twee Bieuwkjes (onderaan dit artikel vermeld). Hoe namen dus door de tijd heen kunnen reizen is echt verbazingwekkend!

BIEUWKJE EN HILBERT

Onderstaand zie je Bieuwkje van der Kaag (mijn overgrootoma) op oudere leeftijd met haar derde levensgezel Hilbert Botter, zij zijn 12 jaren getrouwd geweest. Deze foto vond ik gisteren, en is letterlijk ‘uit de oude doos’, waarin mijn moeder het bewaard had. Door een aantal vergeelde krantenartikelen rook het allemaal een beetje muffig.

Hilbert had 10 kinderen en Bieuwkje dus 12 (die waarschijnlijk allen het ouderlijk huis verlaten hadden). Na het overlijden van mijn overgrootoma in 1953, zij was toen 77 jaar, bleef Hilbert nog negen jaren alleen. Met hem heeft ze geen kinderen, maar samen lijken ze gelukkig. Wat een prachtige mensen! Het ontroert me om naar ze te kijken. Ik probeer me voor te stellen hoe ze geleefd, geliefd en geleden hebben.

Ook de handen van Bieuwkje, die 13 kinderen heeft gebaard en 12 verzorgd, die haar tweede echtgenoot (mijn overgrootopa Gerrit de Goede) een paar maanden voor de uitbraak van de tweede Wereld Oorlog verloor, en wellicht na een lange hongerwinter de aardappelen met blote handen uit de bevroren grond moest graven (even als sfeerbeeld en wellicht samen met haar derde echtgenoot Hilbert waarmee zij was getrouwd op 28 juni 1941 te Emmen), alhoewel er toendertijd ook een zuivelfabriek was, en er werden tevens veel schapen gehouden in die contrijen. Op het platteland was er altijd wel ergens voedsel, maar niet in de grote steden.

HET SPELDJE

En zie je het speldje wat Bieuwkje op bovenstaande foto draagt? Wel, mijn moeder gaf het vandaag aan mij (5 juli 2022). Dat vind ik wel heel bijzonder hoor! Ik vroeg me af wat het verhaal er achter zou zijn. Heeft Hilbert het haar gegeven? Toen ik erover nadacht kreeg ik opeens het idee dat zij het van haar vader heeft gekregen. Wie weet, als dat zo is, dan is het dus uit de generatie van mijn betovergrootouders. Het idee!

TURFSCHIPPERS

Mijn oudmoeder Bieuwkje Wijnalda is geboren in het dorp Surhuisterveen in 1826. Volgens de website van de Familie van der Kaag wordt het ook wel ’It Fean’ genoemd:

“Het ‘Fean’ bestond oorspronkelijk uit woeste onbewoonde veengronden ten zuiden van het dorp Surhuizum in de grietenij Achtkarspelen. In de zestiende eeuw kwam er steeds meer interesse in turf als brandstof wat tot gevolg had dat speculanten en beleggers interesse kregen in de venen. In 1517 kocht de rijke grootgrondbezitter Tjaard van Burmania, die in 1515 door Floris van Egmond tot ridder was geslagen, een deel van de venen, gelegen aan de Lits (bij Rottevalle) ten zuiden van Surhuizum. In de loop van de jaren vermeerderde hij dit bezit. Maar er kwamen ook andere kopers en in 1530 waren er ook turfgravers voor het convent Buweklooster zelf aan het werk.”

Een aantal mannen van de beide Bieuwkjes (mijn overgrootoma en oudmoeder), hun vaders en voorvaderen, werkten ook in ‘it fean’. Zij  waren turfschipper op een schuit met zware vracht, dat was geladen bij de veen afgravingen, voortgeduwd met een poolstok door slootjes en kanalen, gelost op plaats van bestemming, en weer terug. Drenthe is er rijk en welvarend door geworden, het generaties lange zwoegen en arbeiden van deze mannen en vrouwen.

HOE IS HET VEEN ONTSTAAN?

Het gebied waar de voorouders van mijn oma (van mijn moeder’s kant) woonden was één groot veenontginningsgebied van duizenden hectaren, met veenkoloniale dorpen, vooral in het oosten van de gemeente Borger-Odoorn. Veel plaatsnamen en streken aldaar zijn er naar vernoemd.

In eerste instantie dacht ik dat deze gebieden zijn ontstaan door oeroude wouden die daar eeuwenlang gegroeid hebben. Omdat een aantal plaatsnamen aldaar ook met woud eindigen. En als deze wouden ontgind zijn, is mijn theorie, veranderden de voormalige bosgronden in moerassen, de diepegewortelde boomwortels stierven af waardoor de structuur uit de grond verdween en deze ook niet meer luchtig was, waardoor de mineraalrijke bosgronden begonnen in te klinken tot turf. Mineraalrijke gecomposteerde aarde is zwart van kleur net zoals turf.
Hier wat interessante geschiedenis over Borger, Odoorn en omgeving.

WAD OF MOERAS?

Óf zijn de moerassen voor duizenden jaren een verlengstuk van het waddengebied geweest? Woud staat wellicht voor Wad of Moeras. Maar een zeebodem kan toch niet inklinken tot turf? Dat zou dan ingedikt zeeslib moeten zijn. Dus hoe ontstaat het veen en turf dan wel? Uitmondingen van rivieren en stroomgebieden? Omdat Nederland het laagst gelegen land is van het Europese continent. Zou kunnen.
Wie het weet mag het zeggen. Maar goed, dan zou je toch denken dat zo’n gebied al veel eerder meer civilisatie gehad zou hebben, met dat waardevolle turf als brandstof in die koude contrijen. Afijn, misschien komen we het ooit te weten, en ook hebben we nog de mysterieuze hunebedden aldaar.

DE ZEVEN MARKEN STEEN

En er is ook nog een ‘zevenmarkensteen’ in het gebied van de toenmalige grote landgemeente van Odoorn. Dit staat op Wikipedia over het dorp Odoorn. Deze steen duidt een zevenlandenpunt aan, waar de zeven boermarken bij elkaar kwamen. Het woord mark is afgeleid van het oud-nederfrankisch woord ‘marka’ wat grens betekent en duidt een grensgebied aan tussen twee landen. Denk ook aan iets ‘markeren’ en de boeren’markt’. Een mark als landstreek was een afgebakend gebied, onverdeeld eigendom van de gezamenlijke bewoners van een dorp, het markgenootschap. De ‘markgraaf’ als regeerder van een mark, mocht een dergelijk gebied of deel daarvan niet belenen. En even een zijsprong: werden de markgraven aldaar (die leefden dus op stand) ook wel op z’n Gronings de ‘borg-heren’ genoemd?

WAAR IS HET?

De originele zevenmarkensteen is echter weg gehaald, en vervangen door een moderne variant. Nu kunnen wij ons afvragen: Hoe zag de originele zevenmarkensteen er uit? Was dat een soort van granieten kei, net zoals de steensoort van de hunebedden? Er zijn immers veel van dit soort zwerfkeien in Drenthe. Maar waarom is de originele steen daar weggehaald en waar is deze gebleven? En waar lag het nou precies?

NIEUW BORGER

Volgens Wikipedia ligt het huidige zevenlandenpunt in ‘De Kiel’ in de gemeente Coevorden in Drenthe, een aantal kilometers ten westen van Odoorn en Borger precies op de middenhoogte tussen de twee dorpen in.
De Kiel zou vernoemd zijn naar het kielvormige zevenlandenpunt. Voorheen heette De Kiel echter ‘Eeserveen’, ook wel ‘Nieuw Borger’ genoemd, en overlapte het de twee gemeenten Borger en Odoorn.
Volgens Google Maps ligt het iets hoger in de huidige gemeente Borger-Odoorn ten zuiden van Borger (op de weg tussen Borger en Odoorn). Daar is inderdaad een kielvormige markering te zien, althans in de witte grenslijntjes.

MARGARETHA KERK

In het dorp Odoorn is een Margaretha kerk (nu Nederlands hervormd), een rijksmonument waarvan het koorgedeelte nog afstamt rond 1200. Hier is mijn oma dus gedoopt. De kerk is vernoemd naar de heilige Margaretha, toevalligerwijs een naamgenote wiens naamdag tevens mijn geboortedag is -ook wel weer apart-, en bovendien zijn er ook Margaretha’s in de familielijn van mijn opa Gerard Wilschut, wat mijn vader en moeder niet wisten toen zij mij mijn naam gaven. (Maarre, ik beschouw mijzelf nog niet als heilig hè!). Het bouwwerk is opgetrokken met materiaal dat zelden bij een kerk wordt aangetroffen, te weten grote granieten keien. Dit zijn volgens Wikipedia veldkeien (via gletsjer of ijskap meegevoerd, is de theorie). Dit graniet bestaat uit kwarts, veldspaten, amfibool en mica’s.

OEROUD HEIMWEE

Na alles wat mijn voorouders hebben meegemaakt, de roerige levenslopen… dat waren echt heel andere tijden. Wat is er sindsdien gigantisch veel veranderd. Maar de rust en eenvoud wat deze mensen van de fotos afstralen, van het plattelandsleven wat deze streek nog ademt van vroeger, daartoe voel ik een diep nostalgisch verlangen, een soort van oeroud heimwee.

Hartegroet,
Margreet Otto Wilschut

*******

Als epiloog nog even een weergave van de stamboom zoals die zich nu heeft ontvouwd via de familie van mijn moeder’s moeder.

STAMBOOM

Onderstaande stamboom klopt ongetwijfeld niet helemaal, maar ik hoop dat nog bij te werken bij voortschrijdende inzichten, alsmede dit artikel. Dit is dus voor zo ongeveer. En deze is dus alleen via mijn moeder’s moeder nagegaan, mijn oma’s meisjes-achternaam is de Goede.
Veel heb ik kunnen herleiden van het diepgaande onderzoek en de heel boeiende geschiedschrijving van de Familie van der Kaag website.
Hieronder heb ik ook de voornaam van mijn moeder Bieuwkjen geaccentueerd, want zij is vernoemd naar mijn oma’s moeder en overgrootmoeder. Wat interessant om te ontdekken dat de naam Bieuwkjen zelfs 5 maal voor komt en terug gaat tot mijn oudbetovergrootouders! (IX-9).

De stamboom is hier ingericht via een kwartierstaat, welke de opeenvolgende generaties verschillend benoemd, de telling gaat tot 20 (zie de romeinse cijfers voor elke generatie).

I-1 Proband:
Margreet Otto – Wilschut, Van Egmond, De Goede,
Dochter van
II-2 Ouders:
Anton Hendrik Otto
&
Bieuwkjen Jozina Maria Wilschut,

kleindochter van:
III-3 Grootouders (mijn opa&oma).
Gerard Wilschut
&
Alida de Goede

daarvoor:

IV-4 Overgrootouders:
Bieuwkje van der Kaap
&
Gerrit de Goede,

V-5 Betovergrootouders (via van der Kaap):
Johannes van der Kaap
(geb 13-09-1846 Marum)
&
Aaltje Zuidema.
(geb 24-6-1849 in Odoorn)

V-5 Betovergrootouders (via de Goede):
Jan de Goede (1821-1902)
&
Annigje Klaver
(1834-1888)

VI-6 Oudouders:
Gerrit Hendriks van der Kaap (beroep schoenmaker)
&
Bieuwkje Wijnalda (geboren te Surhuisterveen op 27-5-1826-1887, beroep naaister) (haar betovergrootouder is Eilert Wijnalda in de doopsgezinde kerk – ‘vermaning’, in Surhuisterveen).

VII-7 Oudgrootouders:
Elske van der Kaap
&
Hindrik Oeges
(in totaal 6 kinderen, de eerstgeborende van Elske is haar zoon Gerrit Hendriks van der Kaap van een ongehuwde relatie met Hindrik, haar overige kinderen zijn uit het huwelijk erna met Louwe van der Lei).

VIII-8 Oudovergrootouders:
Bieuwkje Gjalts Gjaltema (Kleindochter van Bieuwkjen Egberts)
&
Douwe Johannes Wijnalda.

IX-9 Oudbetovergrootouders:
Hepke Berends Buma
&
Bieuwkjen Egberts.

Eilert Wijnalda

VIII-8 Oudovergrootouders:
Karst Jacobs  (Geboren 1770 in Tolbert -Groningen)
&
Roelfke Harms

“Op een enkele inwoner van Zuid-Afrika na, stammen alle Van der Kapen in Nederland en de rest van de wereld af van Karst Jacobs en Roelfke Harms. Deze Karst Jacobs, naar eigen zeggen geboren in 1770 in Tolbert (ten westen van de provincie Groningen), nam in 1811 de naam Van der Kaap aan. Daarmee was hij dus de eerste Van der Kaap. Waarom hij zich Van der Kaap noemde wordt uitgelegd op de pagina met informatie over de herkomst van de naam Van der Kaap”

X-10 Stamouders (?)
Hendrik Oeges Klinkert (geb 1796, vermoedelijke vader van Gerrit Hendriks van der Kaap)
Hendrik Oeges Klinkert (geb 20 dec 1796,  zoon van Clara Pieters Klinkert- weduwe van

XI-11 Stamgrootouders (?)
Clara Pieters Klinkert (gedoopt 1766 te Tolbert)
&
Hindrik Oeges (geb 1770 in Augustinusga of Leek)

Tot zover mijn stamboom van mijn oma (mijn moeder’s moeder).
Hieronder zie je hoe deze nog verder terug in de tijd wordt benoemd:

Het vervolg van de kwartierenstaat:
XII-12 Stamovergrootouders
XIII-13 Stambetovergrootouders
XIV-14 Stamoudouders
XV-15 Stamoudgrootouders
XVI-16 Stamoudovergrootouders
XVII-17 Stamoudbetovergrootouders
XVIII-18 Edelouders
XIX-19 Edelgrootouders
XX-20 Edelovegrootouders

Op de foto hieronder zie je de boerderij van de linkerkant met Bieuwkje van der Kaap in de tuin. Deze foto is naar schatting rond 1940 gemaakt.

BTW
Ik denk dat het huis is verkocht na de tweede wereld oorlog, en Bieuwkje met Hilbert in Dordrecht is gaan wonen. De boerderij zag er ook in 1905 al verouderd uit, dus wellicht is het na verkoop (of overname door een van hun kinderen of andere familie?) met de grond gelijk gemaakt óf herbouwd. Wat ik zag via google maps is dat er in die streek (het huidige Borger-Odoorn) heel veel van dit soort type boerderijen zijn gebouwd, het is een kenmerk van de streek blijkbaar.

En ook heb ik gelezen dat een aantal van deze oude boerderijen opnieuw zijn opgetrokken, terwijl dezelfde soort stijl elementen behouden zijn gebleven. Overigens zou ik het echt heel leuk vinden als ik het adres of de plek van deze boerderij nog kan achterhalen. Dat was de aanleiding van mijn zoektocht en dit artikel. Dus wie weet!

…

Terug naar: MENU