RAI 1 – MIJN VERHAAL
INTRODUCTIE
Dit is deel 1 van mijn verhaal over een medische behandeling met R.A.I. Deze drie hoofdletters zijn de afkorting van de Engelse term ‘Radio-Active Iodine’, wat Radio-Actief Jodium betekent. In het Nederlands wordt de I van RAI ook wel met een J geschreven, wat dus voor Jodium staat. Echter internationaal wordt de Engelse ‘I’ als afkorting gebruikt in de wetenschap voor de omschrijving van het element, en hanteren we dat ook voor dit artikel. Overigens klinkt de afkorting in beide talen hetzelfde als je het uitspreekt.
Disclaimer
Maar om te beginnen eerst even een disclaimer: Met behulp van dit artikel kan geen medische diagnose of behandelvorm worden gesteld. Als u klachten heeft zoals beschreven, gebruik dan altijd uw gezond verstand en raadpleeg een goede arts. Ik geef ook geen medisch advies. In een lezing kan ik meer vertellen over mijn eigen ervaringen en mening.
Waarom?
Dan nu het waarom van mijn verhaal. Dit eerste deel gaat over waarom ik deze behandeling kreeg, en het gevolg er van. Het artikel is vrij lang, ongeveer een half uur leestijd, en zou ook heel goed als hoofdstuk in een boek kunnen passen. De vervolg artikelen over dit onderwerp gaan over andere conclusies die ik ook door mijn ervaring met RAI heb kunnen stellen.
Periode van reflectie
De tijd is rijp om mijn medisch verhaal te publiceren in een uitgebreider vorm. En dat terwijl ik het door twee decennia heen meerdere malen voor mijzelf op schrift heb gesteld. De opbouw van het verhaal was echter steeds weer aan verandering onderhevig.
En dat is vanwege de onbekendheid met het onderwerp en de enorme complexiteit er van. Dus alles wat er mee omgeven is, en wat zich derhalve heel lastig vanuit één invalshoek laat benaderen. En het laat zich ook nog eens moeilijk in woorden vatten. Dat is ook omdat ik mij richt op mensen die zich hier nog nooit in verdiept hebben. Maar goed, na een periode van 20 jaar dit doorleefd te hebben, en veel informatie vergaard hebbende, komt ééns het moment om het toch naar buiten te brengen. En dat moment is nu.
Mijn verhaal
In Juli 1997 kreeg ik de diagnose van een te snel werkende schildklier. De schildklier is een klein orgaan onderin de hals wat in de vorm van een mini schild over de luchtpijp ligt. De arts noemde de te snelle werking ‘hyper-thyreoïdie’. Dit woord stamt af van het Oud Griekse woord ‘hupér’ wat ‘over’ betekent (in de zin van ‘overlopen’, of ’te veel’) en ’thyreoïdie’ van ’thyreoiedes’ wat ‘schildvorm’ betekent, waar de Grieken het toendertijd mee vergeleken. De medische term in het Latijn is ‘Glandula Thyreoidea’, en ‘glandula’ staat voor ‘klier’. Aangezien de schildklier qua vorm ook iets van een vlinder wegheeft, wordt het orgaan qua verschijning ook vaak als vlindervormig aangeduid.
Diagnose
Het bleek volgens de arts te gaan om een auto-immuun reactie. Door bepaalde antistoffen aanwezig in het bloed gaat de schildklier dan te snel werken. Hierdoor kan je je echt beroerd voelen. Zoals: een te snelle hartslag, gewichtsverlies, je opgejaagd voelen, snel geagiteerd zijn, trillende handen (wat ik maar een beetje had), en ook last van pijn achter de ogen en zwelling van de oogleden (door ontstekingsreacties van de oogspieren).
Ik kreeg schildklier remmende medicijnen voorgeschreven. De schildklier ging echter steeds weer te snel werken zodra ik stopte met inname van de medicijnen.
Schildklier-ablatie
Na anderhalf jaar gebruik van deze medicatie, haalden artsen mij over tot een definitieve behandeling. Dit omvatte het vernietigen van de werking van een overigens volstrekt gezonde schildklier. Daarvoor diende ik een capsule met Radio-Actief Jodium (RAI) in te nemen.
Deze behandeling heet schildklier-‘ablatie’ middels radio actieve straling (er is ook een vorm van ablatie met radiogolven). Het idee druiste compleet tegen mijn gevoel in, en ik was er totaal geen voorstander van. Er werd echter gezegd dat doorgaan met de schildklier remmende medicatie gevaarlijk was, omdat dit het bloedbeeld zou kunnen veranderen.
Aangezien er rond het jaar 2000 nog summier internet was, en ik ook niet bekend was met patiënten-verenigingen in Amerika, waar ik toen woonde, had ik geen enkele informatie om eventuele andere opties te overwegen.
Cheers!
Dus daar zat ik dan, ietwat timide op een krukje in een groot Amerikaans ziekenhuis. De in witte doktersjas met loden schort gehulde Aziatische interniste reikte mij op een dienblad de capsule aan. Het lag in een bakje en zag er uit als een vitaminepil, langwerpig van vorm en tweekleurig. Deze mocht ik -overigens zelf onbeschermd- met mijn blote hand oppakken en in mijn mond stoppen. De arts gaf mij een plastic bekertje met wat water om de capsule door te slikken.
Voor de grap hief ik het in de lucht, als ware het om te proosten, en zei ‘Cheers!’. Zo hoopte ik het beladen moment middels een grapje maar een optimistische wending te geven. Per slot van rekening was mij verbetering beloofd!
De Slok
Vervolgens nam ik ‘De Slok’. In het Nederlands heet deze behandeling nog zo, omdat vroeger in plaats van een capsule, men het radio actief jodium opgelost in een vloeistof gaf.
Ik slikte de capsule door, met een paar slokjes water overigens, en dat was het dan. Daarna gingen mijn (toenmalige) echtgenoot, ons zoontje en mijn stralende zelf met de metro naar huis. Ik voelde het branden in mijn maag. Het bleek een bittere pil.
Zes tot acht weken
De eerste 6 weken voelde ik mij beter dan ooit. Dit was achteraf gezien te wijten aan de prettige bijwerking van een kuur met een hoge dosis prednison. Deze moest ik gedurende die tijd innemen. De prednison was nodig om ontstekingsreacties ten gevolge van de straling te onderdrukken. Door prednison voel je je vaak heel goed, wat ik toen niet wist. Dus ik dacht, ‘Ja, die slok werkt perfect!’ Arts ook tevreden.
De vorm en dosering straling die ik toegediend had gekregen, heeft een halfwaardetijd van 8 dagen waarbij het om de acht dagen met de helft verminderd qua werking.
Gewichtstoename
Maar daarna begon het. Ik voelde me steeds zieker en kwam in twee maanden tijd 20 kilo aan. In eerste instantie dacht ik nog dat dit kwam door de hoge prednisonkuur.
Dat leidt tot toegenomen eetlust, een verhoogd cortisol gehalte en daarmee verhoogde vetaanzetting. Maar helaas wilde het toegenomen gewicht na het stoppen met de prednison niet wijken, ongeacht wat voor een dieet ik volgde of hoe weinig ik ook maar at.
60 Klachten
Maar dát had de internist mij toch niet beloofd, ik zou me immers weer goed gaan voelen en een normaal leven kunnen leiden? Nou, niets was minder waar. In de jaren daarna stelde ik mijn dosering vervangend schildklier hormoon af en toe wat bij, maar veel mocht dat niet baten. Ik spendeerde dagen, weken en maanden aan wanhopig zoeken op internet en patiëntenfora naar informatie wat er toch met me aan de hand kon zijn.
Ik had ze voor de grap eens opgeschreven: inmiddels had ik méér dan 60 klachten, waarvan een aantal elkaar afwisselden, en niemand die me kon helpen. Overigens had ik vanaf mijn geboorte al een allergie voor koemelk-eiwitten en soja, gepaard gaande met een bronchiale astma en exceem, waarvoor ik ooit nog een jaar in een astmacentrum in Davos heb gewoond, na een half jaar lang zwaar ziek en bedlegerig geweest te zijn. Maar nu voelde ik me ook weer miserabel, maar op een heel andere manier.
Puzzelstukjes
Zoals je op onderstaande scinti-scan kunt zien, gemaakt van iemand die RAI intraveneus toegediend heeft gekregen, wordt niet alleen de schildklier bestraald, maar komen ook andere organen onderhevig aan straling.
Bijschrift afbeelding Scintiscan:
I-123 menselijke scintiscans voor het hele lichaam na intraveneuze injectie van I-123 (halfwaardetijd 13 uur),
(vanaf links) respectievelijk op 30 min., op 6, 20 en 48 uur. Het is een bewezen zeer hoge concentratie radioactief jodium in de maag (maagslijmvlies), welke aanhoudt in I-131 scintiscans (halfwaardetijd 8 dagen) tot 72 uur.
(Met dank aan Dr. G. Boni, Universiteit van Pisa).
I-123 en I-131 zijn de aanduidingen van twee verschillende soorten radio actief jodium. Ik heb beide vormen van straling gehad. Deze hebben de zo genaamde verschillende ‘halfwaardetijden’ van respectivelijk 13 uur en 8 dagen.
Schildklier scintigrafie
– 04/December/1997: 40 MBq I-123 (NL) – (= 1.0810810810811 mCi )
(De geadviseerde therapeutische dosering was toen berekend op 312 MBq).
Schildklier scintigrafie
– Januari/26/1999: 0.276 mCi I-123 (276 µCi = 0.276 mCi (USA).
Definitieve behandeling (therapeutische dosering)
– Februari/02/1999: 18 mCi I-131. (= 666 Mbq).
In deel 2 van dit artikel meer technische uitleg over de specifieke werking er van. Op de scintiscan is te zien welke organen het radio actief jodium hebben opgenomen. Dat zijn grotendeels klieren met inwendige secretie die schildklierhormoon assimileren tijdens de stofwisseling, zoals: de schildklier, de bijschildklieren (zijn heel klein), de hypofyse, de bijnieren, de maag, de slokdarm, het darmstelsel en de geslachtshormoon producerende organen.
Maar wat dat allemaal betekende wist ik toen nog niet, want ik kwam bovenstaande afbeelding pas 10 jaar na dato tegen op het internet. En ik hád de internist nog gevraagd of de straling niet ergens anders in het lichaam terecht zou kunnen komen. ‘No,’ zei ze, ‘…het gaat wel heel ‘even’ door je bloed maar hoopt zich allemaal in je schildklier op tot het uitgestraald is.’ Nou, even over dat ‘even’: ik had niet daaruit opgemaakt dat het om meerdere dagen gaat. Drie etmalen volgens de genoemde arts in het bijschrift van de afbeelding, die deze analyse maakte van de scinti-scan. Dat is 3 x 24 uur is 72 uur. Maar RAI I-131 heeft toch een halfwaardetijd van 8 dagen? Is de straling altijd na 3 etmalen via de urine en ontlasting uit het lichaam verdwenen? Of kan het ook langer beklijven, bijvoorbeeld wanneer men een jodium deficiëntie heeft?
Voldoende indicaties
Toen ik die afbeelding zag vielen ineens veel puzzelstukjes op hun plaats. Inderdaad heeft de straling zich opgehoopt in de schildklier. Maar hoe lang was het daarvóór actief in andere organen? Ja, mmm, meerdere dagen dus, of wie weet, zelfs weken. Je kan je vast wel voorstellen dat als verscheidene klieren en organen verminderd werken, er al snel problemen kunnen ontstaan. En dat was bij mij dus ook het geval. En daarom had ik na ‘de slok’ door de jaren heen van alles en nog wat laten testen, waarbij testresultaten vaak afweken van de norm. Dat was echter voor de artsen doorgaans niet heel verontrustend, ookal stonden er uitroeptekens bij de afwijkende laboratoriumwaarden.
Voor mij waren dat echter voldoende indicaties keer op keer, dat er méér aan de hand was, en het waren dus puzzelstukjes die ik zelf had ontdekt nog vóór dat ik de afbeelding van de scintiscan had gezien. Deze informatie verkreeg ik met behulp van verschillende online ervaringsdeskundigen en specialisten. En ook door een aantal van de gerelateerde hormonen en stoffen (zoals B12) te laten testen.
Letselschade
Doorgaans waren alle laboratorium metingen nét onder de referentie-waarde of vlak aan de ondergrens van de referentie-waarden. De schildklierfunctie was echter helemaal vernietigd. Maar de schildklier en overige klieren met inwendige secretie zijn onderdeel van meerdere ‘hormonale assen’. Dit zijn de klieren die hormonen afgeven aan het bloed die onderling op elkaar reageren middels registratie en terugkoppeling of ‘feedback loops’.
Dat doen zij door het afgeven van hormonen te verminderen of te vermeerderen volgens behoefte van het lichaam. Straling kan dit terugkoppelings-mechanisme van de schakels van een hormonale as beschadigen, aangezien de weefsels verminderd werken. Dit kan benoemd worden als letselschade wegens straling aan klieren met inwendige secretie. En daarnaast zijn ook andere spijsverterings-organen aangedaan. Deze assimileren eveneens schildklierhormoon (en dus jodium) in hun stofwisselingsprocessen, zoals de maag, darmen of alvleesklier.
En dan hangt het er maar van af, hóé hoog de stralingsdosering is geweest, en hóé de conditie van het lichaam was op moment van toediening, bijvoorbeeld of er reeds jodium in het lichaam aanwezig was. Een gebrek aan jodium zal zeker de uitwerking van de straling beïnvloeden.
Gevolgen?
Zogezegd kreeg ik na deze medische behandeling in de loop der tijd méér dan 60 klachten. Het meest opvallende was in het begin vlak na de slok dus de gewichtstoename. Ook kreeg ik een lichte vorm van haaruitval, maar ook gewrichts- en spierpijnen en spierzwakte.
Kraakbeen en botten
Zo kreeg ik last van mijn knieën, rug en nek (kraakbeen en botopbouw). Na verloop van tijd kreeg ik ook een lichte scoliose en soms heb ik rugpijn. Dit kan te maken hebben met een laag groeihormoon (= een hypofyse hormoon), wat uit bloedwaarden bleek een paar jaar na de behandeling met radio-actief jodium. Het kan er ook mee te maken hebben dat ik niet voldoende calcitonine heb (een hormoon dat ook door de schildklier wordt geproduceerd) en parathormoon (wordt door de bijschildkliertjes geproduceerd). De bijschildklieren zijn zo klein als een rijstkorrel, het zijn er meestal vijf in aantal, en deze bevinden zich in- en vlak buiten de schildklier.
De gewrichtsklachten kunnen uiteraard ook nog een erfelijke factor zijn, maar dat is in mijn geval niet zo denk ik, omdat ik altijd een hele rechte houding heb gehad. Het kan ook nog met alle factoren bij elkaar te maken hebben.
Zware menstruaties
Ook kreeg ik elke maand verhevigde menstruaties (waaruit ik gelukkig kon opmaken dat mijn hypofyse nog wel goed werkte, ondanks een later gediagnosticeerd te laag groeihormoon. Aangezien deze hormonen echter in twee verschillende gedeeltes van de hypofyse worden aangemaakt, welke elk een ander soort weefsel hebben, zou het ook nog kunnen dat het groeihormoon gedeelte vanwege jodium opname wél bestraald is geweest, maar de andere helft niet).
Jarenlang heb ik met veels te lage ijzerwaarden rondgelopen, zelfs een keer zo erg dat de huisarts me opbelde voor een bloedtransfusie vanwege een ferritine gehalte van minder dan <2. Dat heb ik echter niet gedaan, maar ben ijzer in gaan nemen, waarvan het ijzer bisglycinaat de best opneembare vorm bleek.
Ik herinner mij nog dat ik die week een keer over de vloer had gekropen van mijn woonkamer richting de keuken, om een glas limonade voor mijn zoon in te schenken, die toen kleuter was en dat zelf nog niet uit de koelkast kon pakken. Ik had even de kracht niet meer om te lopen! M’n zoon zei, ‘Mama, wat doe je raar’. Dus ik dacht (met brainfog en al): ‘Toch nog maar weer eens met m’n huisarts bellen’.
Nog meer klachten
Met de baarmoeder was echter niets mis volgens de gyneacoloog. De oorzaak van het langdurig en veel bloedverlies tijdens menstruaties kon deze echter ook niet verklaren. (Later vond ik uit dat dit wegens een te laag progesteron is). Daarna heb ik nog jarenlang ijzerbisglycinaat tabletten geslikt, zelf bekostigd, want de ijzertabletten die de arts voorschreef gaven teveel bijwerkingen, niet echt goed voor de lever ook.
Bloedarmoede
Na jaren ellende door bloedarmoede bleek voor mij een lage hoeveelheid progesteron afgegeven in de baarmoeder middels een spiraal een uitkomst. Helaas werd ik van alle soorten oraal in te nemen pillen met synthetisch progesteron en/of oestrogeen mega depri. Deze had ik daarvoor geprobeerd -overigens niet als voorbehoedsmiddel- om menstruatie pijn en bloedverlies te verminderen). Ik had dat ook van de pillen met lage doseringen. Tried them all, been there, done that. Maar ik voel me veel beter op natuurlijke hormonen! Deze worden echter helaas niet vergoed door het ziekenfonds. Overigens blijft het lage ijzerprobleem bestaan, zelfs toen de zware menstuaties waren opgelost, en zelfs op een niet vegetarisch dieet.
Hartklachten
Een andere klacht die in de loop der tijd ontstond na de behandeling met RAI is een onrustig hart wat inmiddels wel aardig wat te verduren heeft gehad: snel kloppend, maar soms ook wat aan de trage kant of onregelmatig, ongeacht of mijn schildklierwaarden ‘hypo’ (te laag), ‘euthyroid’ (in evenwicht) of ‘hyper’ (te hoog) waren.
Boedha buik
Ook werd mijn buik opgezwollen door toename van buikvet en voelt tot op de dag van vandaag pijnlijk en gespannen aan. Het weefsel op mijn buik en bovenbenen en soms ook borsten (2e helft van de cyclus ‘Masteopathie’), deed altijd zeer bij aanraking.
Als ik de huid van mijn buik indruk voel ik een soort vezelachtige structuur in de diepere weefsellaag, alsof er smalle gleuven in zitten.
Oogklachten
Tevens had ik last van druk achter mijn ogen. Dat is een oogaandoening die kan optreden bij een te snel werkende schildklier, en die vaker voorkomt na de behandeling met radio actief jodium, tot en met uitpuiling van de ogen aan toe, voorwaar geen sinecure! Heb zelfs nog eens twee brochure boekjes hierover geschreven, i.s.m. een professor endocrinoloog en gespecialiseerd oogarts, wat is gepubliceerd door een schildklier patiënten vereniging toen ik daarvoor bestuurslid was met de portefeuille PR & Voorlichting. Dit heb ik vier jaar gedaan.
Vanuit deze functie heb ik meerdere mensen ontmoet en gesproken die helaas deze ernstige oogklachten hebben ontwikkeld, de meesten van hen vooral ná de behandeling met straling, waardoor zij meerdere ingrijpende operaties hebben moeten ondergaan.
Miserabel
Ook was ik gevoelig voor fel licht en schelle geluiden, en mijn huid werd enorm droog, vaak met kloven in mijn vingers en hielen (een enkele keer tot bloedens toe), wat pijn doet bij het lopen. Vaak had ik gestoorde nagelgroei met ribbels of afbrokkelende nagels, was ik frequent duizelig, licht in het hoofd, had ik elke dag hypoglycemieën (en moest derhalve frequent suiker of koolhydraten consumeren), en daarbij had ik soms nog steeds brainfog en vergeetachtigheid. En last but not least een totaal gebrek aan energie.
Gebrek aan energie
Door mijn verzwakking en gebrek aan lichamelijke energie zijn lange afstanden fietsen of lopen, maar ook huishoudelijke taken of tuinwerkzaamheden vaak zwaar, en duurt het ook lang voordat ik van inspanning herstel, variërend van één dag tot drie dagen. Soms resulteert het ook in vergeetachtigheid, slecht kunnen concentreren of geheugenverlies (bijvoorbeeld een enkele keer een afspraak vergeten of informatie niet goed kunnen ‘vasthouden’, zoals ik dat dan benoem).
Spierpijn
Ik heb sinds de slok altijd spierpijn of fybromyalgie, ook zonder inspanning, terwijl het voelt of ik zonder enige training vooraf, urenlang een marathon heb gerend of aan intensief aerobics of gewichtsheffen heb gedaan. Trappen lopen heb ik na de slok altijd als heel zwaar bevonden, vooral de bovenbeen spieren voelen zwak, pijnlijk en zonder kracht er in. Zelfs m’n haar wassen onder de douche is vaak vermoeiend omdat je daarbij je armen omhoog moet houden, die ik derhalve al douchend met tussenpozen moet laten hangen om weer op spierkracht te komen.
Testmethoden?
Mijn te lage bloedsuikers deden doorgaans een te laag cortisol en/of insuline resistentie vermoeden. Als de schildklierfunctie te laag is, gaat eveneens de bijnierfunctie omlaag, en dat kan ondermeer ook aan die klachten gerelateerd zijn. Dit staat ook op de bijsluiters van elk schildklier vervangend hormoon, en artsen dienen dit te weten.
Overigens lieten mijn schildklierwaarden meestal een normale toestand zien, waarbij echter de hoeveelheid schildklierhormoon in het bloedserum wordt gemeten, maar niet de opname of werking er van in de cellen. (Belangrijk!)
Niet afdoende
Testmethoden bleken meestal onder de maat, wat ook internationaal door veel schildklierpatiënten is bevestigd en langdurig door allerlei patiëntengroeperingen en individuen wetenschappelijk is onderbouwd, internationaal méér dan twee decennia inmiddels. Zo is de TSH test niet zalig makend voor iemand die geen schildklierfunctie meer heeft, en die mogelijk ook letselschade aan de hypofyse heeft.
Omzettings problematiek
En ook kan het zijn dat er omzettingsproblematiek is van T4 naar T3 en daarna het Vrije T3. Het omzetten gebeurt grotendeels in de lever. De laboratoriumwaarden zijn perfect, of zijn zelfs boven de referentiewaarden, maar vele hypothyreoïdie klachten blijven bestaan. Dat had ik dus al die jaren. Dan kan je je afvragen: Wordt het schildklierhormoon wel goed geassimileerd door de bloedcellen? De vrije T3 en T4 waarden zijn derhalve het belangrijkste. En dat geldt ook voor de bijnier waarden. Het cortisol en Vrij cortisol, en het aldosteron.
Dit heeft tevens internationaal nog niet tot betere behandelvormen geleid, helaas, ook niet door het schrijven van wetenschappelijk onderbouwde boeken en het tekenen van petities door velen (ik schat honderd duizenden), en het voeren van rechtzaken door enkelen. En tja, wie of wat gaat er dan nog helpen voor deze grote lijdende groep? Zeg het maar.
Dieptepunt
Een absoluut dieptepunt voor mij, was toen een internist in een academisch ziekenhuis tijdens een 2nd opinion mijn veels te lage vrije cortisol beneden de referentiewaarden ‘circumstantial evidence’ noemde, terwijl als je zo rondloopt, er een grote kans is dat je binnen 24 uur onder de groene zoden belandt. Dat was dan ook bijna gebeurd, zie mijn BDE verderop in dit artikel. Mijn klachten werden dus gewoon ontkend ook al wezen sommige significante bloeduitslagen vaak anders uit. ‘Circumstantial evidence’? Ja dat klopt, en héél significant dus!!!
Weinig bekend
De verklaring die ik zelf heb voor het onbegrip van sommige artsen is dat er heel weinig bekend is over de gevolgen van de behandeling met radio actief jodium. Er kan verminderde werking van de bijnieren zijn wegens letselschade door straling, maar ook vanwege slechte omzetting van de T4 en T3 schildklierhormonen naar de Vrije T4 en Vrije T3. Wanneer er te weinig Vrij T3 in het lichaam beschikbaar is, gaat de bijnierfunctie omlaag.
Ook aan het vervangend schildklierhormoon kan iets mankeren. Bijvoorbeeld dat de inhoudsstoffen over de datum zijn, dus een verminderde werking hebben. Of omdat er vulstoffen zijn die de absorbtie verhinderen of vertragen. Dat zijn twee verschillende oorzaken. Bij mij is de werking van zowel de schildklier als de bijnieren respectievelijk nihil en verminderd, dat is dus een dubbel risico voor problemen omdat ik beide heb.
Maar metingen hiervoor zijn simpelweg niet standaard in de diagnostische protocollen opgenomen, en ook niet in de behandel protocollen. Haast niet te geloven, maar waar. Ooit heb ik wel een bijnierstomulatie test gehad, en het test resultaat was licht onder de norm, maar volgens de endocrinoloog wederom niet verontrustend.
Nou, vergelijk dit met een muziek systeem. Het volume staat op laag (dat is een gebrekkige omzetting naar het Vrij T3), maar óók de geluids boxen zélf haperen met het doorgeven van het geluid (het hormoon wordt niet goed opgenomen). Dat is dus dubbel op.
Keel klachten
De laatste 10 jaren kan ik helaas niet meer goed zingen, terwijl ik graag voor hobby zong als sopraan en mezzosopraan in een koor. Het is net of mijn stembanden nu schampen als ik hogere tonen wil halen, maar ook klink ik niet meer toonzuiver. Ik mis het enorm dat ik niet meer zingen kan. Ook heb ik soms slikproblemen, dan kan ik haast niet slikken, alsof er geen reflex is. Of ik verslik me snel in het eten of drinken, soms in mijn eigen speeksel.
Pijnlijke Tong
Mijn tong deed vaak zeer bij het eten en zag er uit als de zogenaamde rode ‘biefstuk tong’ wat een gevolg is van een te laag B12 (maar vlees eten hielp niet), en ook had ik aan de zijkanten van mijn tong lichte inkepingen met een witte omranding, de zogenaamde ‘tooth indents’, wat volgens een hormoonspecialist te maken had met een te laag aldosteron, wat net als cortisol ook een bijnierhormoon is.
Tinnitus
Ook heb ik de laatste 7 jaren last van tinnitus in mijn rechteroor omdat deze beschadigd was naar aanleiding van een ontsteking, ontstaan door tijdelijk ondergedoseerd te zijn met schildklierhormoon, inclusief oedeem (zwelling door toename vocht in alle weefsels). Dit is met episodes echt heel erg zwaar geweest.
Soms voelt het ook alsof ik een lichte tinnitus in mijn linkeroor heb. Het kan ontstaan door verschillende oorzaken, ook door een te laag ijzer en een te laag schildklierhormoon. Ook heb ik episodes gehad met slecht slapen.
Hypo of hyper?
Ik had in zekere zin voor mijn gevoel een hypo- en hyper conditie tegelijkertijd. Waar een hoge hartslag kan wijzen op een te laag kalium (een zout wat door de bijnier wordt gereguleerd), kan het ook wijzen op een te hoge schildklierwaarden, dus hyper. Maar als je hoge schildklierwaarden hebt, terwijl je verder zo’n tig hypothyreoïdie klachten hebt, wat is er dan aan de hand?
Soms werd het ene hormonale tekort door een ander hormonaal tekort gemaskeerd, waardoor diagnosticeren op grond van symtomen ook alleen maar is weggelegd voor een uiterst kundig arts, die van speciale diagnostische methoden van de werking van hormonen en de hormonale assen, zijn of haar levenswerk heeft gemaakt.
Samenvatting
Dit is slechts een greep uit een lange lijst van klachten die ik vóór de inname van RAI niet had. Ik zou er werkelijk een boek mee kunnen vullen. Ik voelde me echt veel zieker dan van vóór de behandeling met RAI in mijn hyper-fase, alhoewel dat ook zeker geen pretje was. Ik ben zelfs zo hyper geweest dat mijn arts in Amerika mij toendertijd een internationale vlucht afraadde.
Experiment
Jarenlang heb ik geëxperimenteerd met diverse vervangende hormonen en stoffen voor de schildklier en andere organen. Eerst diverse doseringen van synthetisch T4. Dat hield in na elke dosering wijziging 6 weken wachten totdat een totale spiegel in het bloed is opgebouwd en dan laten prikken. Maar soms kon ik de ophoging niet aan en moest ik halverwege al stoppen met de dosiswijziging, en dan is het dus wel de kunst dat héél secuur bij te houden, anders weet je op een gegeven moment niet meer waar je zit. Dus dat hield in elke dag in schriftjes of agenda’s de doseringen opschrijven. Jarenlang gedaan. Maar dat hielp allemaal niks, ik bleef me belabberd voelen.
Daarna synthetisch T3. Dat gaf zeker een grote verbetering, maar helemaal optimaal werd het nooit. De T4 dosering moet dan omlaag en de T3 toegevoegd, en zie maar de perfecte onderlinge verhouding te vinden. Weer een agenda vol geschreven en nog steeds niet optimaal.
Ook nog twee jaar alleen maar T3 geslikt, maar op het laatst zat ik toch op een te lage dosering, geadviseerd door patienten vanwege de fata morgona dat een overdosering aan T3 tot botontkalking en extreme hyperklachten kan leiden (dat kan overdosering met T4 ook). Sterker nog, als je helemaal geen schildklierfunctie meer hebt, vormt onderdosering een even groot risico.
Daarna natuurlijk schildklierhormoon van de schildklieren van vee (varkens, koeien, paarden, gangbaar is varkens vanwege een zogenaamde optimale T4/T3 verhouding die het dichtst bij de menselijke schildklierwaarden ligt. Overigens nergens een onderzoek over deze bewering te vinden, dus vreemd is dit wel). Maar dat gaf een enorme verbetering. Ik herinner me nog dat ik opeens de kleuren weer veel helderder en gevarieerder ging waarnemen en had ook veel andere verbeteringen.
Honderd consulten
Ik heb drie gewone- en drie academische ziekenhuizen bezocht, alsmede vier alternatieve artsen en een diëtiste (de alternatieve artsen en diëtiste allemaal niet vergoed), endocrinologen en andere medisch specialisten, ik kreeg suppletie voor de andere organen, zoals bijnieren, jarenlange B12 injecties (die niet hielpen, want achteraf gezien kon mijn lichaam die vorm van B12 niet omzetten), voedings-supplementen, enz. enz.
Juridisch advies
Enne oja, ik had ook nog juridisch advies ingewonnen, maar zonder resultaat, want tien jaar na dato van een medische behandeling is het niet meer rechtsgeldig als je daarvoor een arts of instantie aanklaagt (wat in mijn geval ook heel lastig zou zijn geweest omdat ik medische behandelingen heb gehad op verschillende continenten). Ik ben er ook niet helemaal de mens voor om dat te doen. Maar overigens vind ik die regel niet kloppen, want ik had die tien jaren wel een vermoeden, maar geen ‘bewijs’ voor de ware oorzaak van mijn klachten.
Deze werden gemakshalve door alle artsen als symptomen van een auto-immuun ziekte afgeschreven. Maar niet dus als ‘bijwerkingen’ of beter gezegd: ‘letselschade’ van hun medische behandeling. Dus dat houdt in dat je als patiënt zowat eerst een universitaire studie moet volgen om deze onkunde en onwetendheid te kunnen weerleggen. En dat houdt dus ook in dat een rechter juist geïnformeerd dient te worden, ook vooral over het empirisch onderzoek onder patienten-ervarings-deskundigen, dat dankzij de komst van het internet deze medische geïnstitutionaliseerde wanpraktijken aan het licht heeft gebracht.
Bewijslast
Voor concreet bewijs zou je echter in de week na inname van de straling elke dag een scintiscan moeten laten maken om te kijken hoe de straling zich in het lichaam verspreidt, en ook hoe lang, en wáár het zich ophoopt, tótdat het niet meer zichtbaar is op de scintiscan. Ook afwijkende bloedwaarden vóór en na RAI kunnen een indicatie zijn, maar dat is al minder geldend vermoed ik, aangezien deze na een paar jaren verloop ook kunnen afwijken door andere oorzaken. RAI kan bijvoorbeeld volgens sommigen vele jaren na dato alsnog kanker veroorzaken, maar kanker kan ook andere oorzaken hebben.
Financiën
Omdat ik niet meer 40 uur per week kon werken, geen spaargeld had en ook geen partner met een inkomen, bevond ik mij in een lage financiële status, en helaas kreeg ik de meeste medicatie en supplementen waar ik mij beter door voelde niet vergoed van het ziekenfonds. Dit zijn ondermeer supplementen in goed opneembare vorm (citraten) zoals Magnesium, Calcium, Vitamine B12 tabletten (methyl & adenosyl), Vitamine D3, Kalium, Enzymen, natuurlijk Progesteron, Oestrogeen, B vitaminen, galzouten, enzovoort.
Garderobes
Op zolder hebben jarenlang 30 vuilniszakken gelegen met leuke kleding in alle maten variërend van maat 36 tot 52! Elke keer als er weer een maat bijkwam was ik genoodzaakt om de volledige garderobe te vervangen. Dit bleek een hele kostbare zaak.
Het houdt in: Nieuwe jassen (zomer en winter), nieuwe broeken, blouses, sweaters, truien, t-shirts, ondergoed en BH’s en in de laatste maten zelfs nieuwe laarzen. Kortom mijn garderobe moest keer op keer vernieuwd worden. Daaraan toegevoegd kwam dus nog het besteden van extra geld om levensreddende medicijnen en supplementen aan te schaffen die niet werden voorgeschreven vanwege een weigerende arts en/of niet vergoed werden door het ziekenfonds. (andere middelen weer wel, zoals astma medicatie).
Schade claim?
Financieel heeft dat alles mij ernstig beperkt. Ik heb ooit eens een berekening gemaakt en denk dat ik zeker voor een ton aan schade heb opgelopen in de 20 jaar na deze medische behandeling met RAI. Het lijstje heb ik niet meer, en ik weet niet of dat nu inclusief of exclusief de emotionele schade was die het mij heeft opgeleverd!
Zodoende heb ik echter 20 jaar lang onder de armoedegrens geleefd, zonder dat iemand er ook maar een idee van had (behalve dan mijn naaste familie en vrienden). Dankzij de twee decennia lange hulp van mijn moeder heb ik echter het hoofd boven water weten te houden. Vaak heb ik geld van haar mogen lenen om mijn medicijnen en privé consulten te betalen. Zijzelf heeft echter ook maar een mager pensioentje, en kon daardoor niks extra’s voor haarzelf doen. (bijvoorbeeld een paar nieuwe schoenen kopen, laat staan op vakantie gaan).
Schoonheid
Echte schoonheid zit van binnen, zegt men wel, maar het is zeker niet leuk als je eigen natuurlijke schoonheid, waaronder je postuur en gezichtsuitdrukking, ten nadele veranderen. Dat is misschien nog wel hetgeen waar ik al die jaren mijzelf het meest sappel over heb gemaakt, elke dag weer, omdat als je niet lekker in je vel zit, en je er ook zo uit ziet, dat niet echt bevorderend is voor het zelfvertrouwen. Dat had te maken met het effect van de straling op de spieren achter de ogen die opzwellen. Daardoor komen de oogbollen naar voren, waardoor de gezichtsuitdrukking veranderd, maar komen er ook diepere groeven in het gezicht. Ook overgewicht is visueel niet estetisch, laat staan dat de organen eveneens vervetten, wat geen goede zaak is. Maar ik kon er niets aan doen, de vetverbranding kwam gewoon niet op gang!
De Buitenwereld
Mijn ziek zijn is doorgaans voor de buitenwereld niet zichtbaar, omdat ik wel nog gewoon kan fietsen en lopen. Maar de jarenlange strijd in het omgaan met deze problematiek is me niet in de koude kleren gaan zitten. Vaak moet ik na fysieke inspanning weer een paar uur op de bank bijkomen, en dat zijn alle verloren uren, dagen, weken, maanden en jaren die buitenstaanders nooit hebben gezien, alleen degenen die bij mij in huis woonden.
Ik kan compleet opgewekt, vrolijk en energiek overkomen, en het op dat moment ook zijn, en op goede dagen zelfs fysiek werk verrichten zoals tuinieren, om vervolgens bij thuiskomst totaal in te storten, en daarvan soms ook twee of drie dagen bij moeten komen na zwaardere inspanning.
Dat gebeurt ook na het eten van voedsel wat ik niet meer goed kan verteren. Mijn lichaam kan blijkbaar de verbruikte stoffen voor energieproductie niet zo snel weer aanmaken, als onder een normale conditie wel het geval is, en kan daarnaast ook het eten minder goed verteren (op microscopisch niveau), wat leidt tot slechte verwerking- en verminderde opname van voedingsstoffen. Ook leidt het tot verzuring van het lichaam en insuline resistentie.
Psychisch
De impact van dit alles is groot, en ook psychisch heb ik tijd voor mijzelf moeten leren nemen om met deze letselschade om te gaan. Het is tevens een proces van rouw geweest om de teloorgang van mijn gezondheid en de kwaliteit van mijn leven gedurende inmiddels 25 jaren, een periode die geacht wordt de beste jaren van een volwassen leven uit te maken, waar je voor de volle 100% in de kracht van je leven staat.
Hypochonder of wat?
Daarnaast heb ik op het sociaal emotionele vlak ook veel tegenslag moeten verwerken door bepaalde gebeurtenissen in mijn leven, zoals een echtscheiding. Als je al ziek bent, vergt dat nóg meer kracht dan normaal. Het was meestal ook pijnlijk als ik mijn verdriet uitte over mijn ziek zijn (wanneer ik niet kon doen alsof het goed ging), of anderen informeerde over mijn gezondheidstoestand. Vaak kwam ik over als een klagend mens, of als een hypochonder, vooral als ze mij daarna zagen fietsen of tuinieren. Ze konden de spierpijn en totale zwakte waar ik doorheen ging tijdens het uitvoeren van een beetje fysieke arbeid niet zien, noch de ernstige tinnitus in mijn oor, noch de andere 57 slopende symptomen.
Mijn BDE’s
Ook heb ik door mijn ziekte meerdere ‘bijna dood ervaringen’ (BDE’s) gehad, wat uiteraard ook een impact gaf. De eerste die ik had was echter niet RAI-gerelateerd. Dit was toen ik 16 jaar oud was en last had van langdurige astma en kortademigheid. Ik was ruim een half jaar bedlegerig en ging bijna dood. Ik wist dit omdat ik door het extreme hoesten totaal uitgeput was, wat leidde tot een tekort aan adem, waardoor mijn hersenen niet genoeg zuurstof kregen. Dit voelde alsof er een baksteen in mijn hoofd bonkte, met de hartslag van mijn hart en het hevige hoesten. De spieren in mijn romp en rug werden ook bij elke diepe ademhaling gespannen en waren extreem pijnlijk en verkrampt.
Toen mijn geest mijn lichaam verliet, ‘wist’ ik dat ik in bed lag terwijl ik met mijn rug tegen het plafond hing. Ik durfde mijn ogen niet te openen, en nadat ik dit besefte, kwam ik met een schok terug in mijn lichaam. Ongeveer een week later belde iemand bij ons aan om geld in te zamelen voor een ‘Astmafonds’. Deze dame was destijds bestuurslid van de Vereniging voor Astmapatiënten (of iets in die richting). Dankzij haar werd ik uiteindelijk naar Davos in Zwitserland gestuurd om te herstellen in een astma-sanatorium. Terwijl ik nog in Nederland was, werd tegelijkertijd door een natuurgeneeskundige een allergie voor zuivel en soja vastgesteld en kreeg ik een speciaal dieet. Deze twee gebeurtenissen, het door de natuurgeneeskundige voorgeschreven dieet en de ongerepte lucht van het hooggelegen Davos in de majestueuze bergen hielpen mij binnen een jaar te herstellen.
De Skippybal
De 2e en 3e BDE waren RAI-gerelateerd. De tweede waren verschillende ervaringen die een beetje ingewikkeld zijn om te beschrijven, dus dat zal ik voorlopig niet doen. De nacht van mijn derde BDE bezocht ik het ziekenhuis bij de nachtelijke dokterspraktijk. Mijn moeder en broer gingen met mij mee omdat ze zich zorgen maakten over mijn toestand en ik had hun hulp gevraagd. Mijn broer bracht ons met zijn auto. Ik had verschillende ernstige klachten en had laboratoriumonderzoek gekregen op de spoedeisende hulp. Maar ze konden niets vinden, mijn schildklierwaarden waren prima. Ik vroeg hen om mijn cortisol- en aldosteronwaarden te testen, omdat ik hen vertelde dat ik ook bijnierproblemen had. Maar ze wilden me niet op de cortisol waarde testen, want de natrium en kalium waarden waren goed. Ze wilden ook niet mijn cortisol testen toen ik ze er om smeekte! Ik ben hier nog steeds verbijsterd over, omdat elke arts zou moeten weten dat de schildklier- en bijnierfuncties verband houden. Voorheen hing ik voorovergebogen op de dokterstafel omdat ik geen energie meer had om rechtop te zitten.
Ik werd naar huis gestuurd ondanks dat ik had uitgelegd dat ik een aantal weken een te snelle hartslag had (90 tot 120 slagen per minuut) en dat ik volledig uitgeput was. Ik kon drie nachten achter elkaar niet slapen (wat een nachtmerrie is dat!). Ik vertelde hen ook dat ik suikerhoudende dranken moest drinken om mijn bloedsuikerspiegel op peil te houden. Ik heb zelfs aan de assistent op de spoedeisende hulp gevraagd om een paar kopjes thee voor me te halen en hem gevraagd om een stuk of 10 suikerzakjes mee te nemen. Ik kon de lage bloedglucose gewoon niet aan vanwege het lage cortisolniveau. Maar na een paar uur lieten ze me midden in de nacht naar huis gaan. Daarna weer vroeg in de ochtend thuis, om 4 uur naar bed gegaan, en kreeg de 3e BDE.
Ik zweefde over de oceaan! Mijn lichaam was over een skippybal gedrapeerd, met mijn buik bovenop de bal en rond de bal mijn hoofd, armen en benen naar beneden hangend. Dit kwam omdat ik geen kracht meer had om ze op te tillen. Alle energie had mij verlaten, zoals bij volledige uitputting.
Glinsterende Diamanten
De oceaan zag eruit alsof het oplichtte, alsof elke druppel een glinsterende diamant was. Ik voelde me compleet verlost van alle pijn en uitputting! Ik kon niet geloven hoe ik zo snel weer energie kreeg, en zelfs met de seconde verder herstelde, bijna met lichtsnelheid zou ik nu achteraf zeggen. Ik was verbaasd over de prachtige verschijning van de lucht om me heen en de oceaan. Er werd mij verteld dat het de ‘levens zee’ is, en ik ervaarde het blijkbaar als heel normaal dat iemand mij erover informeerde. Ik genoot ervan verder te zweven, en zweefde en zweefde, in complete verwondering over mijn inmiddels veel betere omstandigheden.
Ik kon nu mijn hoofd optillen, en in de verte voor mij zag ik een soort hele dikke muur. Het zag er wit uit en er kwam licht doorheen, maar het was half transparant, alsof het gevuld was met een soort vloeibare mist. Ik bleef in deze richting zweven en voelde me nog steeds met elke seconde beter en beter.
Maar toen kreeg ik te horen dat als ik door zou gaan, ik niet meer terug kon komen. Ik zat over die informatie na te denken. Ik wilde me zeker zo geweldig blijven voelen. Ik had me mijn hele leven nog niet zo goed gevoeld! Toen vroeg ik me ook iets anders af. Waar ging ik eigenlijk heen? Ik zweefde verder, nog steeds gedrapeerd over deze skippybal. O, ik voelde me zo geweldig! Toen dacht ik eraan dat ik niet meer terug zou kunnen, en dat leek me een beetje vreemd. Waar moest ik naar terug?
Genoeg is Genoeg!
Toen ik over mijn schouder keek, zag ik in de verte de kustlijn. Er zaten twee mannen op een terras. Het was bij wijze van spreken een soort boulevard aan zee, en ze wenkten me terug. Ik kende deze mannen niet. Toen dacht ik aan mijn dierbaren, die achter de kust wonen. Hoe ziek ik ook was, het kon me niets schelen om ze allemaal achter te laten, ik kon op geen enkele manier zo blijven leven. Ik dacht aan mijn moeder, dat het heel zwaar voor haar zou zijn. Maar aangezien ze destijds ernstig ziek was, had ik sowieso niet verwacht dat ze nog lang te leven had (ze leeft zelfs nog vele jaren na deze ervaring). Maar ik heb al zó lang zoveel kwalen gehad, dat het voor mij écht genoeg was!
Ik moest Beslissen
Maar toen besefte ik dat ik mijn 15-jarige zoon op geen enkele manier kon achterlaten, een kind op die leeftijd heeft zeker zijn ouders nodig. Ruim 10 jaar lang werd hij door mij opgevoed als alleenstaande moeder. Hij zou alleen achterblijven zonder mij. Dus besloot ik niet verder over de verlichte oceaan te blijven zweven -hoewel elke cel in mijn lichaam dat wilde-, omdat ik wist dat ik spoedig de sluier tussen de geziene en ongeziene wereld zou naderen. En als ik die sluier zou passeren, als ik door deze dikke witte mistige muur zou zweven die ik had gezien, dan was er voor mij geen terugkeer meer mogelijk. Het kostte al mijn wilskracht om te stoppen met het zweven over de glinsterende oceaan, gevuld met zoveel verbazingwekkende levens energie, waardoor ik me zoooo goed voelde en genoot van de aanblik en ervaring van dit alles.
Toen kreeg ik te horen dat ik bij terugkomst opnieuw alle pijn en uitputting in mijn lichaam zou voelen, inclusief de aanhoudend hoge hartslag van 120 slagen per minuut. Maar ik kreeg te horen dat ik hulp zou krijgen en dat alles beter zou worden.
Toen kwam ik terug in mijn lichaam en binnen enkele ogenblikken kwamen alle pijn en uitputting terug, zelfs nog heviger dan ervoor. Ik wanhoopte, maar viel op de een of andere manier een of twee uur in slaap (na drie slapeloze nachten!). De volgende ochtend werd ik om 10.00 uur onverwachts gebeld vanuit het buitenland door mijn privéarts die ik 5 dagen eerder had bezocht. Hij vertelde mij dat een deel van mijn laboratoriumwerk totaal niet klopte en dat ik in gevaar was. Ik zei: Ja, dat heb ik gemerkt! Hij stuurde dezelfde dag nog een recept per fax naar de dichtstbijzijnde apotheek. Dit heeft mijn leven gered.
Het vulmiddel
De dagen daarna gaf de medicatie enige verlichting, het was een corticosteroïd, maar de klachten bleven aanhouden. En ik wist nog steeds niet wat de oorzaak ervan was. Ik besloot nog een keer op internet te gaan zoeken en kwam er via online schildklierpatiëntenfora achter dat het schildkliermedicijn dat ik gebruikte een nieuwe vulstof bevatte, waarvan ik niet op de hoogte was gesteld door de apotheek. Dit vulmiddel is microkristallijne cellulose. Dat bond het schildklierhormoon (dat microscopisch klein is) aan de vulstof, het werd erdoor opgenomen, in plaats van het aan mijn systeem af te geven.
De reden hiervoor kan zijn dat ik minder maagzuur heb (straling van mijn maag, zie scintiscan) waardoor mijn maag het niet goed kon verteren. Het zou kunnen verklaren waarom er voldoende schildklierhormoon in mijn bloed zat, maar het werd niet omgezet in het actieve vrije schildklierhormoon en werd niet opgenomen in mijn cellen. In dit soort situaties gaat de bijnierfunctie ook achteruit, en dat deed het.
Interessant genoeg toonde het laboratoriumonderzoek aan dat mijn cortisolniveau binnen de referentiewaarden lag, maar mijn vrije cortisolniveau was er ver beneden en gevaarlijk laag. Dit heeft mij geleerd, en zou alle artsen moeten leren, dat de vrije schildklierhormonen en de vrije bijnierhormonen het belangrijkst zijn om te testen!!! Altijd!
En synthetische T3-suppletie kan ook levensreddend zijn voor iemand zonder schildklierfunctie in dit soort noodsituaties, zoals 25 mcg T3, driemaal daags.
Excuses?
Dat herinnert mij eraan u te informeren dat geen enkele arts (en ik heb er veel ontmoet) in de afgelopen 25 jaar (edit nu bij schrijven 2024) zich ooit bij mij heeft verontschuldigd voor deze bizarre medische behandeling, het systeem wat zij vertegenwoordigen, en de ernstige schade die het heeft veroorzaakt, noch vanwege het ontbreken van een goed medisch protocol na de RAI voor de behandeling van patiënten met inwendig letsel door straling. Ze hebben echter allemaal door de jaren heen een goed salaris verdiend door mij te ‘helpen’ met mijn aanhoudende slopende symptomen. Ja, juist.
Is er nog meer over te vertellen?
Zo gezegd, door mijn chronische ziekte en al mijn ervaringen daarmee ben ik me enerzijds voortdurend bewust van de eindigheid van het aardse leven, anderzijds heb ik troost kunnen vinden in die BDE-ervaringen zelf. Nu ik heb besloten dit verhaal naar buiten te brengen, geeft het mij in zekere zin ook voldoening, omdat het ook veel inzichten heeft gegeven, die ik graag met de wereld wil delen. Want…. is er nog meer over te vertellen?
Ja. Ik zie bijvoorbeeld nu veel meer het gevaar van kernenergie dan de gemiddelde Nederlander, omdat ik zélf heb doorleefd wat een klein beetje splijtingsafval met je kan doen. Want dat is namelijk wat het radio-actief jodium is: splijtingsafval. Hier ga ik verder op door in deel 2: RAI, WAT IS HET? En dat is wel een beetje een technisch verhaal. Maar goed, als je het al tot hier hebt gebracht… (hahaha).
DEEL EEN RAI MIJN VERHAAL
LEES VERDER:
DEEL TWEE RAI WAT IS HET?
DEEL DRIE RAI EN KERNENERGIE
© 2024 | Margreet Wilschut
Bron: www.margreetotto.net
Zomer 2019, door een heel merkwaardig toeval scheen de zon net op mijn camera of horlogebandje ten tijde van het maken van deze foto, en reflecteerde dat op het gebied in mijn hals op de plek van de schildklier. Je zou bijna denken dat deze nog radio actief is… Maar dat kan niet 21 jaar na dato. Misschien is zo’n verschijnsel gewoon een klein wondertje?